"De diagnose gaf na al die jaren rust"

Pijn op de borst, kortademigheid en vermoeidheid, maar geen duidelijke vernauwingen in de kransslagaders…

De klachten kunnen dan veroorzaakt worden door verkramping van deze aders of een slechte doorbloeding van de kleinste bloedvaten van het hart. Op de hartkatheterisatie kamers in Venlo wordt sinds 2020 een innovatieve techniek toegepast om deze zogeheten hartvaten disfunctie vast te stellen. Daardoor kunnen patiënten die vaak al jaren met onbegrepen klachten rondlopen, eindelijke adequaat geholpen worden.

Hartvaten disfunctie houdt in dat de grote en/of kleine slagaders van de hartspier niet goed functioneren. Omdat de aandoening relatief onbekend is en moeilijk is vast te stellen, worden klachten vaak genegeerd. Cardioloog Joan Meeder schat in dat er in ons land zo’n 60.000 patiënten met deze aandoening rondlopen. In twee derde van de gevallen gaat het om vrouwen, vaak in de menopauze. Sinds 2020 heeft VieCuri de mogelijkheid om, als vijfde ziekenhuis in Nederland, de aandoening vast te stellen via de vaatfunctietest. Meeder: “Het gaat om een heel geavanceerde techniek waarvoor we speciaal mensen opleiden en ook hightech apparatuur nodig hebben. Omdat nog niet veel ziekenhuizen in ons land dit kunnen uitvoeren, behandelen we patiënten vanuit het hele land. Nu we eenmaal voor deze patiëntengroep de juiste diagnose kunnen stellen, kunnen we ons ook met medicijnen op een betere kwaliteit van leven richten. Dat betekent ook dat mensen minder naar het ziekenhuis hoeven te gaan.”

Joan Meeder (rechts): 'Nu we de juiste diagnose kunnen stellen, kunnen we ons ook met medicijnen op een betere kwaliteit van leven richten.'

De trap oplopen
Bij Trea Harperink (57) uit Tubbergen (Twente) werd onlangs na jarenlange klachten de diagnose gesteld. “Ik had al acht jaar last van kortademigheid, een hoge hartslag als ik de trap opliep en druk op de borst. Mijn vorige cardioloog in Almelo dacht dat het aan de overgang lag. Want de bloedtest, ECG en fietstest waren goed. Hij zei nog tegen mij: ‘u hebt het hart van een dertigjarige’. Ergens wilde ik dat ook graag geloven en was ik blij dat er blijkbaar niets ernstigs aan de hand was. Dus ik ging verder met mijn leven. Maar elke keer liep ik er weer tegenaan dat de klachten terugkwamen. Als ik met vriendinnen ging fietsen en ik weer buiten adem was, dacht ik: ‘dit is niet goed’.”

Overwinning
Uiteindelijk komt mevrouw Harperink door een tip van een bevriende cardioloog terecht bij dokter Meeder in VieCuri. “Hij luisterde uitgebreid naar mijn verhaal en heeft me goed onderzocht. Ik voelde me echt gehoord. Uiteindelijk bleek dat één van mijn kransslagvaten verkrampt en daarna niet meer ontspant, wat de klachten veroorzaakt.” In juli dit jaar startte mevrouw Harperink met medicijnen. “Het medicijn werd eerst in een lage dosering gegeven en langzaam opgebouwd. Een bijwerking was hoofdpijn, maar sinds ik gewend ben aan dit medicijn heb ik daar nauwelijks nog last van.” Tijdens een wandelvakantie in Engeland in november dit jaar, merkte ze duidelijk vooruitgang. “In Twente is het landschap vrij vlak, maar in Engeland hebben we in heuvelachtig terrein gelopen. Eerder was ik dan direct buiten adem, maar nu gaat het al een beetje beter! Dat was voor mij zeker al een kleine overwinning, gezien ik nog niet zo lang bezig ben met de hogere dosering van de medicatie.”

Angstig
Ook startte mevrouw Harperink met cholesterolverlagers vanwege een verkalking in één van de kransslagvaten en een licht verhoogd cholesterol. “Ik was verrast dat er een verkalking in één van de vaten zat; ik ben nota bene diëtist en eet gezond. Ook rook en drink ik niet. De verhoogde bloeddruk die ik heb en de erfelijke belasting (er zijn veel hart- en vaatziekten in de familie), kunnen bijdragen aan het probleem. Met de cholesterolverlager wordt hopelijk erger voorkomen.” Op dit moment is het belangrijk om de conditie weer op te bouwen. “Ik heb jarenlang intensieve inspanning ontweken, zoals veel trappen lopen. De klachten maakten me ook bang: als je hartslag zo hoog is, het zweet je uitbreekt en je hijgt, dan word je daar angstig van. Nu ik weet waar de klachten vandaan komen, geeft dat zeker al rust.”

Trea Harperink (met haar gezin): 'Nu ik weet waar de klachten vandaan komen, geeft dat zeker al rust.'

Stress
Ook de 62-jarige Nellie Verhaeg-Janssen uit Meerlo liep jarenlang met hartklachten rond. Het begon in 2016 met vermoeidheid en druk op de borst. Maar na onderzoeken werd alleen een verhoogde bloeddruk geconstateerd. Ondanks medicijnen daarvoor, verergerden de klachten in de jaren daarna. Pas toen in VieCuri vorig voorjaar de nieuwe onderzoeksmethode werd toegepast, bleek duidelijk: er is sprake van hartvaten disfunctie. De kleine vaatjes konden onvoldoende de hartspier van zuurstof voorzien. Sinds anderhalf jaar krijgt ze nu gerichte medicijnen. “Al na twee dagen medicijnen slikken merkte ik verschil. Ik slaap weer beter. En als ik de trap op loop, hoef ik niet meer zo te hijgen.”
Mevrouw Verhaeg gaat één keer per jaar op controle. “Het gaat over het algemeen heel goed met mij. Laatst had ik toevallig klachten; wat druk op de borst en ademnood. Dokter Meeder heeft toen de medicijnen aangepast. Met deze nieuwe tabletten gaat het vooralsnog weer goed.” Er is een relatie tussen de klachten en stress. Daarom deed mevrouw Verhaeg mee aan een onderzoek van VieCuri en het Radboud Ziekenhuis. “Ik kreeg een speciaal horloge dat ik dag en nacht moest dragen. Terwijl ik zelf moest bijhouden wanneer ik klachten had, gaf het horloge een seintje als ik stress had. Trilde het horloge, dan moest ik proberen te ontspannen. Bijvoorbeeld door naar muziek te luisteren. Schijnbaar ben ik niet zo stressgevoelig, maar ik hoorde dat andere patiënten er wel baat bij hadden. Ook al deed het voor mij niet veel, toch ben ik blij dat dergelijke onderzoeken worden gedaan.”

Nellie Verhaegh-Janssen: 'Als ik de trap op loop, hoef ik niet meer zo te hijgen.'

Kennis delen
VieCuri werkt met onder andere het Radboud Ziekenhuis in Nijmegen samen om de kennis op dit specifieke vakgebied te delen en vergroten. “We richten ons nu vooral op de vraag: in welke situatie geef je welke medicijnen? Dat is altijd maatwerk”, vertelt cardioloog Meeder. Onlangs werd een patiënttevredenheidsonderzoek gehouden. “We scoren gemiddeld boven de 8: een goed resultaat. Maar het kan altijd beter! Daarom gaan we nog meer tijd aan de zorg voor deze patiëntengroep besteden. En we vergeten ook niet de mensen die na onderzoek toch geen hartvaten disfunctie blijken te hebben. Ook hen willen we goed begeleiden.”