Rituximab

U heeft met uw reumatoloog afgesproken dat u rituximab gaat gebruiken voor de behandeling van uw reumatische aandoening. Om dit medicijn goed te kunnen gebruiken, is het belangrijk dat u er een aantal dingen over weet. Deze folder is een aanvulling op de informatie in de bijsluiter van het medicijn. De folder vervangt niet de bijsluiter. Lees dus naast deze folder ook de bijsluiter van het medicijn.

Rituximab kan bij reumatoïde artritis en bloedvatontsteking (vasculitis) voorgeschreven worden. Rituximab hoort tot de medicijngroep van biologicals. Biologicals zoals rituximab zijn erg kostbaar en worden daarom niet zomaar voorgeschreven. De meeste patiënten zijn goed te behandelen met (een combinatie van) reumaremmers, de zogenaamde DMARD’s, zoals methotrexaat, prednison, leflunomide, sulfasalazine en hydroxychloroquine of NSAID’s. Als de reuma ondanks deze behandeling toch actief blijft, kan de reumatoloog u voorstellen rituximab (erbij) te gaan gebruiken.

Rituximab is een geneesmiddel dat bepaalde witte bloedcellen (de B-lymfocyten) tijdelijk uitschakelt. Deze B-lymfocyten maken deel uit van het afweersysteem. Het zijn verdedigers tegen ongewenste infecties. Ze spelen ook een rol bij verschillende auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis en SLE. Bij deze ziekten kan er sprake zijn van een overmatige activiteit van de B-lymfocyten. Vermindering van het aantal B-lymfocyten kan daarom de ziekte tot rust brengen.

Rituximab is een geneesmiddel dat toegediend wordt via een infuus. Het infuus wordt gegeven op de Dagbehandeling van het ziekenhuis. Soms geeft rituximab een overgevoeligheidsreactie. Daarom krijgt u voor het infuus met rituximab methylprednison, paracetamol en cetirizine.

De behandeling met rituximab bestaat uit 2 infusen. Het tweede infuus wordt 14 dagen na het eerste infuus gepland.Het eerste infuus neemt gemiddeld 5 à 6 uur in beslag. Als u tijdens het eerste infuus geen last van bijwerkingen hebt gehad, wordt het tweede infuus meestal sneller toegediend. Het tweede infuus duurt dan 4 tot 5 uur.

Bij patiënten met reumatoïde artritis

Afhankelijk van het effect en de activiteit van de ziekte wordt opnieuw een infuus toegediend (meestal na 6-12 maanden)

Kan een behandeling niet doorgaan?

Neem dan zelf contact op met de secretariaat van poli Reumatologie.

U kunt rituximab in combinatie met bijna alle geneesmiddelen gebruiken. Vertel uw huisarts, specialist, tandarts en apotheker altijd welke geneesmiddelen u gebruikt.

Contra-indicaties

• Bij infecties
• Als uw hart niet goed werkt (hartfalen)
• Vrouwen: Als u zwanger wil worden of zwanger bent, of borstvoeding geeft

In de bijsluiter van de apotheek staan alle bijwerkingen van rituximab vermeld die ooit zijn voorgekomen.

In sommige gevallen kunnen de volgende bijwerkingen voorkomen:

• Infecties
• Verminderde aanmaak van bloedcellen
• Overgevoeligheidsreacties

In zeldzame gevallen:

• Aandoening van het zenuwstelsel (progressieve multifocale leuko-encefalopathie (PML))

Als u ernstige bijwerkingen heeft moet u stoppen met de rituximab.

Neem contact op met de polikliniek reumatologie bij:

• Erge keelpijn al dan niet in combinatie met koorts.
• Koorts
• Koude rillingen
• Verschijnselen van een infectie, zoals ziek zijn, koorts, (toename van) hoesten met opgeven van slijm, pijn bij plassen, aanhoudende diarree.
• Tekenen van uitval van het zenuwstelsel (zwakte van de armen of benen, dubbelzien, doof gevoel)

Voor mannen

Voor zover nu bekend is, heeft rituximab geen invloed op de vruchtbaarheid. Mannen met een kinderwens mogen rituximab gebruiken.

Voor vrouwen

Voor zover nu bekend is, heeft rituximab geen invloed op de vruchtbaarheid. Het is erg belangrijk om uw reumatoloog te vertellen dat u zwanger wilt worden of al zwanger bent. Vrouwen moeten twaalf maanden voor een eventuele zwangerschap stoppen met het gebruik van rituximab. Rituximab kan namelijk bij het ongeboren kind vermindering van het aantal afweercellen geven. Het is niet bekend of rituximab aangeboren afwijkingen bij het ongeboren kind kan veroorzaken. Daarom mag u tijdens een zwangerschap geen rituximab gebruiken. U mag rituximab ook niet gebruiken als u borstvoeding geeft. Het geven van borstvoeding wordt ook ontraden aan vrouwen die minder dan 6 maanden geleden rituximab hebben gebruikt. Er zijn wel enkele gegevens bekend over borstvoeding bij rituximab. Dit aantal is klein, de resultaten laten een normale groei en ontwikkeling zien bij kinderen tot 2 jaar. Er is onvoldoende bekend over de lange termijn effecten. Overleg de situatie met uw reumatoloog. Het is dus belangrijk om tijdens het gebruik van rituximab tot en met 12 maanden na het stoppen van rituximab een betrouwbaar anticonceptiemiddel te gebruiken.

Bent u toch onverwacht zwanger geraakt en heeft u afgelopen 12 maanden een infuus met rituximab gehad? Neem dan zo spoedig mogelijk contact op met de poli Reumatologie.

Ondergaat u een operatie of andere (tandheelkundige) ingreep?

Het gebruik van rituximab kan een verhoogd risico op postoperatieve infecties en een vertraagde wondgenezing geven. Algemeen is het advies om niet eerder dan 3 maanden na de laatste rituximab toediening een (geplande) operatie (of andere ingreep) te ondergaan. Met de volgende rituximab toediening dient gewacht te worden totdat de wond genezen is.

Voordat u met rituximab begint

Voor u kunt beginnen met rituximab moeten we zeker weten dat u geen tuberculose (TBC) en/of chronische hepatitis B en C (ontsteking in de lever) heeft.

Pas op met reizen naar gebieden met een verhoogde kans op infecties. Overleg dit met het reisbureau en informeer via uw regionale GGD, het tropencentrum (www.tropencentrum.nl) of het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (www.lcr.nl).

Rituximab en vaccinaties

Als u rituximab gebruikt mag u geen vaccinatie met levende, verzwakte virussen en bacteriën krijgen. Hieronder vallen ondermeer vaccinaties tegen gele koorts, orale poliovaccin, orale tyfusvaccin, bof, mazelen en rode hond (BMR) en BCG. Vertel de arts of verpleegkundige die u vaccinaties voorschrijft dat u rituximab gebruikt.

Noodzakelijke vaccinaties moeten minstens 4 weken voor de eerste behandeling met rituximab plaatsvinden. Dit komt omdat rituximab de witte bloedcellen (B-lymfocyten) tijdelijk uitschakelt. B-lymfocyten zijn belangrijk zijn bij het opbouwen van afweer na een vaccinaties.

De meeste vaccinaties die gegeven worden tijdens het gebruik van rituximab werken minder goed.

Medicijnenpaspoort

Als u op reis gaat is het verstandig een overzicht van alle medicijnen (medicijnenpaspoort) die u gebruikt mee te nemen. Dit kunt u opvragen bij uw apotheek. U heeft dan een document voor eventuele controles door de douane. Het is ook in geval van verlies van medicijnen of wanneer u een arts in het buitenland raadpleegt.

Voor rituximab is een apart medicijnpaspoort nodig. U kunt 2-4 weken voor vertrek contact opnemen met de verpleegkundig reumaconsulent of reumatoloog.

Engelstalige patiëntenbrief

Als u onverhoopt in het buitenland medische hulp nodig heeft, is het belangrijk dat u deze hulpverlener kunt vertellen welke ziekte(n) u heeft, welke medicijnen u gebruikt en hoe bij vragen uw eigen reumatoloog of bereikt kan worden. U kunt hiervoor een Engelstalige brief aan uw reumatoloog vragen. Neem hiervoor ruim voor uw vertrek (4-6 weken) contact op met uw reumatoloog.

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vragen tijdens het eerstvolgende bezoek of bel naar: