Sportarts en chirurg helpen Rik af van jarenlange onderbeenklachten

In 2020 krijgt Rik Peeters uit Grashoek tijdens het sporten last van zijn onderbenen. Fysiotherapie, massage en steunzolen brengen in de tweeënhalf jaar daarna geen resultaat. Totdat de VieCuri-sportarts ontdekt wat de oorzaak is. Rik heeft het compartimentsyndroom, een blessure aan de spieren van het onderbeen. De sportarts en chirurg werken nauw samen voor de best mogelijke behandeling. Rik wordt geopereerd en heeft sindsdien nergens meer last van.

De klachten van Rik (nu 23 jaar) begonnen in 2020. “Tijdens mijn opleiding verpleegkunde had ik een bijbaantje in een kas, waar ik veel moest staan en lopen. Na werktijd werkte ik extra aan mijn conditie. Ik ging hardlopen en touwtjespringen in de tuin. Ook deed ik veel aan krachttraining om mijn benen te versterken.
Na verloop van tijd kreeg ik tijdens het sporten steeds vaker een strak gevoel in mijn onderbenen. Ook tijdens het voetballen, vooral bij korte bewegingen, speelde het op. Na drie kwartier spelen kon ik mijn voeten minder goed bewegen en verslechterde mijn motoriek. Het voelde alsof ik minder gevoel in mijn benen had.
De fysiotherapeut dacht aan overbelaste kuiten, maar de behandeling hielp niet. Ook massage en steunzolen boden geen verlichting.”

Toevallige ontmoeting

De klachten laten Rik niet los. “Ik had op internet gezocht wat het kon zijn, en las over het chronisch compartimentsyndroom. Daarbij kan tijdens inspanning de druk te hoog worden in een groep spieren waar een vlies omheen zit. Dat zorgt voor de klachten die ik ook had.” Inmiddels werkt Rik bij VieCuri als anesthesiemedewerker. Op een dag staat hij op de OK met chirurg Michiel Winkes. “Toevallig opereerde hij een patiënt met het compartimentsyndroom. Zo is het balletje gaan rollen: ik vertelde Michiel over mijn klachten en hij raadde aan een afspraak bij de sportarts te maken. Via een verwijzing van de huisarts kon ik al snel terecht.”

Relatief onbekend

Rik komt in november 2022 terecht bij sportarts Rob Eijkelenboom van VieCuri. “Vaak lopen patiënten, net als Rik, lang met deze klachten rond voordat de juiste diagnose wordt gesteld. Dat heeft meerdere redenen. Ten eerste denken veel mensen dat het vanzelf wel overgaat. Dus duurt het al een tijdje voordat ze überhaupt naar een dokter gaan. Verder gaat het om een relatief onbekend syndroom. Spierklachten in het onderbeen: dat kan namelijk van alles zijn. Nog een lastigheid is dat de klachten vooral vlak na inspanning optreden. Daardoor wordt er vaak niets gevonden tijdens een afspraak met een arts.”

Beweeg- en trainingsadviezen

Denkt de sportarts aan het compartimentsyndroom, dan is opereren zeker niet altijd de eerstvolgende stap. Collega-sportarts Prashant Komdeur legt uit: “Wij sportartsen kijken naar hoe iemand beweegt en beoordelen hoe sterk en stevig het lichaam is. Er kunnen tal van redenen zijn voor dit soort beenklachten. En zelfs bij een sterk vermoeden van het compartimentsyndroom kijken we eerst naar andere behandelopties voordat we opereren. Zo geven we gerichte beweeg- en trainingsadviezen. Als het na een paar maanden niet beter gaat, kan een operatie wél de juiste beslissing zijn.”

Drukmeting uitvoeren

De sportartsen kunnen een drukmeting uitvoeren om vast te stellen dat er sprake is van het compartimentsyndroom. “Met een dun slangetje dat we via een naald inbrengen, meten we de druk in de spier vóór en na inspanning. Tijdens flink bewegen gaat er meer bloed naar het onderbeen om de spieren harder te laten werken. Het kan gebeuren dat de spier daardoor opzwelt en te strak in het vlies daar omheen gaat zitten. Daardoor wordt de druk in de spieren te hoog. Dat bleek bij Rik ook het geval”, legt Komdeur uit.

Eenvoudige ingreep, snel naar huis

Voor de diagnose en behandeling van het compartimentsyndroom werken de sportartsen samen met chirurg Michiel Winkes. “Bij de meeste patiënten gaat het om een relatief eenvoudige ingreep, die na een ruggenprik of onder narcose plaatsvindt. Tijdens de operatie wordt het vlies geopend waardoor de spier weer normaal kan zwellen. De ingreep duurt zo’n 10 tot 45 minuten. Mensen kunnen na een paar uur weer naar huis.”

Het succes van de operatie is afhankelijk van wat er precies moet gebeuren. “Gaat het om een klein sneetje aan de voorkant van het been, dan kan negentig procent van de mensen na een half jaar weer zonder beperkingen sporten. Opereren we aan de voor- én achterkant van het been, dan is dat zeventig tot vijfenzeventig procent. Bij vijfentwintig tot dertig procent van deze groep kunnen de klachten in meer of mindere mate terugkomen. Dan kijk ik samen met de sportartsen, die een nieuwe meting uitvoeren, of we opnieuw gaan opereren.”

Geen last meer

Rik werd in maart 2023 geopereerd. “De operatie ging goed en dezelfde dag kon ik alweer naar huis. Ik kreeg het advies om de eerste weken niet te springen en rennen, maar vooral wél te blijven lopen. Dit voorkomt dat de vliezen die open zijn gemaakt weer aan elkaar groeien. Dus ben ik na de operatie veel gaan wandelen. In het begin voelde ik nog lichte pijn aan de voorkant van mijn benen, maar de opbouw ging soepel.”

Rik heeft na de herstelperiode geen last meer gehad van zijn kuiten en scheenbenen. “Voor mijn werk moet ik veel staan, dat gaat nu probleemloos. Na een werkdag kan ik ’s avonds gewoon sporten. Ik heb het afgelopen seizoen bijna alle wedstrijden gevoetbald, en dat zonder klachten!”