Oktober 2018. Sonja Gielen-Groos, op dat moment 48 jaar, staat midden in het leven. Ze werkt in de thuiszorg en als mantelzorger, volleybalt iedere week en geniet vooral van haar gezin. Samen met haar man Twan heeft ze twee kinderen; dochter Femke (nu 20) en zoon Tim (nu 21). “Ik was echter al een tijdje snel moe, had soms wat spierkrampen en veel haaruitval”, zegt Sonja. “Maar ik zocht er niets achter. Totdat mijn kapster zei: misschien is die haaruitval het gevolg van een tekort aan vitamine B12.”
Sonja besloot bloed te laten prikken. Snel daarna kreeg ze een telefoontje: ze had flinke bloedarmoede. “Een darmonderzoek wees uit dat er een tumor in mijn dikke darm zat. Aan zoiets had ik geen moment gedacht.”
‘Zoveel mogelijk mijn normale dingen doen’
Spannende weken volgden. Nader onderzoek toonde aan dat er geen uitzaaiingen waren. Daarna volgde een operatie, waarbij de tumor en een stuk van de dikke darm werden verwijderd, en vier chemokuren. “Wanneer je er middenin zit, zijn die chemokuren soms zwaar. Maar ik heb zoveel mogelijk mijn normale dingen gedaan.”
Erfelijke variant
Het traject kreeg nog een onverwacht staartje. Onderzoek wees uit dat de darmkanker bij Sonja was ontstaan door een genetische afwijking. Het erfelijke gen bleek niet aanwezig bij dochter Femke, maar wél bij zoon Tim. “Hij had een ernstigere vorm, waarbij er duizenden poliepen ontstaan in de dikke darm. Tim had dus een grote kans om kanker te krijgen. Daarom werd besloten om zijn dikke darm te verwijderen. Een heftige ingreep, maar het is allemaal goed gekomen.”
Geluksmomenten
Hoewel ze altijd al positief was ingesteld, is Sonja wel anders naar het leven gaan kijken. “Het klinkt cliché, maar je gaat de kleine dingen meer waarderen en meer genieten van kleine geluksmomenten en vooral van ons gezin.”
‘Je hebt het zelf in de hand’
Joop Konsten, maag- en darmchirurg bij VieCuri, ziet het aantal patiënten met darmkanker dat jonger is dan 50 jaar duidelijk toenemen. Joop Konsten: “In sommige gevallen is de oorzaak een erfelijk gen, net als bij Sonja Gielen-Groos. In het overgrote deel van de gevallen kunnen we stellen dat de toename van darmkanker (maar ook maag-, slokdarm- en pancreaskanker) bij jonge patiënten wordt veroorzaakt door verandering van leefstijl. Denk aan het eten van voedsel met toegevoegde suikers, bewerkte voedingsproducten, gezoete dranken en rood en bewerkt vlees. Maar ook aan weinig bewegen, obesitas, roken, vapen en het gebruik van alcohol en antibiotica.
Bij de meeste jonge patiënten is darmkanker te voorkomen door voldoende te bewegen, gezond te eten en niet te roken. Je hebt het echt voor een groot gedeelte zelf in de hand.”
‘Alert zijn op signalen’
Volgens Konsten wordt darmkanker bij jonge mensen vaak in een later stadium ontdekt. Dit zorgt voor een slechtere behandelprognose. “Als je jong bent, denk je bij klachten niet snel aan kanker. En dus loop je er langer mee door. Voor een succesvolle behandeling is het belangrijk om alert te zijn op de signalen van darmkanker: bloed bij de ontlasting, gewichtsverlies en aanhoudende buikpijn.”
