Staar / cataract

In overleg met uw oogarts heeft u besloten dat u een staaroperatie (cataract) krijgt. Uw oogarts heeft u al informatie gegeven over deze ingreep. Hier kunt u alles nog eens rustig nalezen en vindt u belangrijke informatie over de voorbereiding, de operatie en de nazorg.

In het oog, vlak achter de pupil, zit de heldere en doorzichtige ooglens. Deze lens kan troebel worden. Dit noemen we staar (cataract).

1. hoornvlies 2. lens 3. netvlies
Dwarsdoorsnede oog

Er zijn verschillende vormen van staar:

• aangeboren staar
• staar ontstaan door ziekte of beschadiging van het oog
• ouderdomsstaar

Ouderdomsstaar

Naarmate we ouder worden, wordt de lens minder helder. Daardoor lijken de dingen die we zien waziger en grauw van kleur. Dit troebel worden van de ooglens noemen we staar (cataract) genoemd. Iedereen die ouder wordt krijgt hiermee te maken maar niet iedereen heeft er echt last van.

Ouderdomsstaar is een normaal verouderingsproces, net als het krijgen van rimpels. Sommige mensen merken al rond hun veertigste dat hun ooglens troebel wordt. Meestal doen de eerste verschijnselen van ouderdomsstaar zich pas later voor. Of u het merkt is afhankelijk van de plek in de ooglens waar de troebeling zich ontwikkelt en hoe groot die troebeling is. Een troebele plek in het midden van de lens of daar vlakbij veroorzaakt al snel klachten.

Klachten van ouderdomsstaar

• wazig zien
• dubbelzien met één oog
• kleuren doffer zien
• last van licht of schitteringen
• binnen korte tijd vaker andere brillenglazen nodig hebben

Sterkere brillenglazen kunnen het zicht op den duur niet meer verbeteren. Meestal neemt de staar in de loop van de tijd toe, waardoor uw gezichtsvermogen vermindert.

Heldere lens	Staar veroorzaakt stralen rond de lichten

Wanneer de staar storend wordt en u dagelijks hinder ondervindt tijdens bijvoorbeeld het lezen van de krant, tv kijken en autorijden zal de oogarts een staaroperatie aanraden.

Staar kan alleen behandeld worden door een operatieve ingreep. Staar kan niet behandeld worden door een laserbehandeling. Er zijn geen medicijnen om de staar te verminderen of te verhelpen.

 

Bij de operatie wordt uw eigen troebele lens vervangen door een kunstlens. De oogarts berekent voor de operatie de kunstlens die voor u het beste is. Meestal is dit de ‘monofocale standaard lens’. In sommige gevallen is een ‘multifocale of torische lens’ beter. Als dit bij u het geval is, bespreekt de oogarts dit van tevoren met u. Aan een multifocale of torische lens zijn extra kosten verbonden.

Lange tijd werd eerst 1 oog geopereerd en ongeveer 2 weken later het andere oog. Het is nu ook mogelijk om beide ogen meteen na elkaar te opereren.

Een staaroperatie is een hele veilige behandeling en er zijn meerdere ziekenhuizen die momenteel beide ogen op dezelfde dag opereren. U bespreekt met uw oogarts of u in aanmerking komt voor een tweezijdige staaroperatie.

Wanneer kan een tweezijdige staaroperatie niet?

Sommige mensen hebben kenmerken of beperkingen waardoor het beter is om de ogen één voor één te opereren.

Bijvoorbeeld het hebben van een heel lang of heel kort oog, of het hebben van bepaalde oogaandoeningen (ontstekingen in of rondom het oog en hoornvliesaandoeningen). Als u een van deze beperkingen heeft, kunt u geen tweezijdige staaroperatie krijgen.

Voordelen en nadelen

Net als bij andere operaties is er altijd een (kleine) kans dat er tijdens of na de staaroperatie een probleem optreedt, bijvoorbeeld een infectie. Deze kans is niet groter als u aan beide ogen tegelijk geopereerd wordt. De kans op het krijgen van een infectie aan 1 oog is in Nederland ongeveer 1 per 4000 operaties. De berekende kans dat u dit aan beide ogen krijgt is nog veel kleiner. Wel loopt u dit risico op dezelfde dag. Als er tijdens de staaroperatie van het eerste oog een complicatie optreedt, dan zal de oogarts beslissen om het tweede oog niet op dezelfde dag te opereren. Een infectie treedt pas op in de dagen na de staaroperatie.

Het is belangrijk dat u goed nadenkt over de mogelijke voor- en nadelen.

Voordelen van een tweezijdige staaroperatie:

• U hoeft maar 1 keer naar het ziekenhuis te komen voor de operatie.
• U hoeft maar 1 keer begeleiding (mantelzorg) te regelen voor het brengen en halen naar het ziekenhuis.
• U heeft maar 1 nacontrole.
• De totale herstelperiode is korter als beide ogen op dezelfde dag worden geopereerd.
• Als u afhankelijk bent van hulp van anderen (familie/ vrienden of thuiszorg) bij het druppelen na de operatie, dan hoeft u maar 1 keer zorg hiervoor te regelen.

Nadelen van een tweezijdige staaroperatie:

• Er is een kans dat er tijdens de ingreep aan het eerste oog door de oogarts wordt besloten om het tweede oog niet op datzelfde moment te opereren. De oogarts zal dit besluit alleen nemen als hij of zij ervan overtuigd is dat dit in uw situatie het beste besluit is.
• Als er bijvoorbeeld een complicatie optreedt tijdens de operatie van het eerste oog, dan zal het tweede oog niet op datzelfde moment geopereerd worden.
• Ook als de oogarts een langer herstel verwacht van het eerste oog, dan zal het tweede oog niet op dezelfde dag geopereerd worden.
• Het kan zijn dat het resultaat niet is wat u ervan verwachtte.
• Beide ogen worden na de operatie beschermd door een kapje, waardoor u de dag van de operatie met beide ogen wazig ziet.

Voorbereiding thuis

Voor de operatie zijn geen speciale voorbereidingen nodig. U kunt uw medicijnen, ook eventuele bloedverdunners, normaal innemen voordat u naar het ziekenhuis komt, mits de oogarts anders met u heeft besproken. Ook kunt u normaal eten en drinken. Drink niet teveel omdat u minimaal een halfuur stil moet liggen.

Verwijderen nagellak en/of gelnagel

Omdat bewaking van hart en ademhaling plaatsvindt via een knijper op de vinger dient u van iedere hand van minimaal 1 vinger nagellak en/of gelnagel te verwijderen.

Make-up

U mag op de dag van de ingreep geen make up, gezichtscrème en oogcrème gebruiken.

Meenemen naar het ziekenhuis

• Wilt u bij uw komst naar het ziekenhuis een geldig identiteitsbewijs meenemen?
• Wij adviseren u om grote geldbedragen, sieraden en andere kostbaarheden thuis te laten. Het gevaar van zoekraken en diefstal is helaas aanwezig. Het ziekenhuis is hiervoor in de meeste gevallen niet aansprakelijk.

Anesthesie

De ingreep gebeurt meestal onder plaatselijke verdoving, door het toedienen van druppels. Soms is een verdovingsprik nodig. De vorm van verdoving heeft geen invloed op het resultaat van de operatie. Voor een staaroperatie onder plaatselijke verdoving moet u in staat zijn om een half uur achter elkaar stil te liggen.

Een enkele keer is het nodig de operatie onder algehele anesthesie te verrichten. Als dit nodig is zal de assistente van de oogarts u hierover aanvullende informatie geven en u doorverwijzen naar het preoperatief bureau.

Waar vindt de ingreep plaats?

Locatie Venray

De behandeling vindt meestal plaats in het VieCuri Oogheelkundig Centrum (VOC).

Duur van de opname

De totale opnameduur is 1,5 tot 2 uur.

Dag van de behandeling

U komt op het afgesproken tijdstip naar de afgesproken locatie. Uw oog wordt dan als voorbereiding op de ingreep meerdere keren gedruppeld. Dit is de plaatselijke verdoving.

Begeleiding

U mag deze dag een begeleider meenemen. Wij stellen alles in het werk om uw verblijf zo prettig mogelijk te laten verlopen. Wij rekenen hierbij op uw medewerking en die van uw begeleiding. Tijdens de ingreep verblijft de begeleider in de wachtruimte totdat de patiënt terugkomt van de ingreep.

Voorbereiding in het ziekenhuis

U meldt zich samen met uw begeleiding op het afgesproken tijdstip aan de balie van het PVC (Poliklinisch Verrichtingen Centrum) routenummer 31 te Venray. U wordt doorverwezen naar Het VOC routenummer 49.

De verpleegkundige haalt u hier op en brengt u naar een kamer. Gedurende ongeveer 1 uur voor de operatie krijgt u verschillende oogdruppels. Hierdoor gaat u tijdelijk wat minder zien.

U krijgt een muts op en sloffen voor over uw schoenen.

Voor de ingreep krijgt u de afgesproken verdoving toegediend.

Tijdens de operatie krijgt u een doek over uw gezicht. Onder deze doek wordt frisse lucht met zuurstof geblazen om benauwdheid te voorkomen. Ook wordt u aangesloten op bewakingsapparatuur. Uw ademhaling en hartslag worden tijdens de ingreep gecontroleerd.

Tijdens de operatie haalt de oogarts de troebele lens uit het oog en vervangt deze door een kunstlens.

Verwijderen eigen lens		Plaatsen kunstlens	Kunstlens in het oog

 

Na de ingreep wordt het oog afgeplakt met een oogkapje en een pleister. Dit belemmert uw zicht.

Het is verstandig van tevoren vervoer naar huis te regelen en een begeleider mee te nemen. In geen geval kunt u zelf autorijden of fietsen na de operatie.

Als u weer thuis bent kunt u normaal eten en drinken. Het is belangrijk dat er geen druk op het oog komt. Het is daarom aan te raden om de eerste 3 dagen niet te bukken, tillen of persen.

De dag na de operatie mag u het oogkapje verwijderen. Het is normaal als het beeld nog niet helemaal helder is. Het is vaak prettig een zonnebril te dragen als de oogkap is verwijderd.

Thuis, vanaf de dag na de operatie, moet uw oog gedruppeld worden. Deze druppels krijgt u mee na de ingreep. U moet zich daarbij houden aan het druppelschema dat u van de assistente heeft gekregen.

Als u niet zelf kunt druppelen en er niemand in uw omgeving is die dit voor u kan doen, dan kunt u bij de apotheek of thuiszorgwinkel een druppelbril aanschaffen. Eventuele thuiszorg kunt u via de huisarts aanvragen.

Indien u aan beide ogen tegelijkertijd bent geopereerd is het belangrijk om de oogdruppels voor het rechter oog gescheiden te houden van de oogdruppels voor het linker oog.

In principe mag en kunt u de dag na de operatie uw geopereerde oog normaal gebruiken om te lezen en tv te kijken.

U mag gedurende een week niet in het oog wrijven. Om te voorkomen dat u ’s nachts in het oog wrijft raden wij u aan een week de oogkap te gebruiken.

De controle wordt gedaan door een technisch oogheelkundig assistent of een optometrist.

Het is normaal dat u tijdens de eerste weken last heeft van zonlicht, roodheid en jeuk. Soms is er een licht schurend gevoel.

Kan staar terugkomen na de operatie?

Nee, wanneer het zicht na een staaroperatie vermindert, kan er mogelijk nastaar (een troebeling van het eigen lenszakje) ontstaan zijn. Nastaar kan met een laserbehandeling eenvoudig hersteld worden.

Is de implantatielens goed voor altijd?

Ja. Het lichaam verdraagt het materiaal zonder problemen. Het lensje blijft goed voor minstens 60 jaar.

Zal ik pijn voelen?

Met de moderne verdovingstechnieken voelt u geen pijn. Voelt u toch nog iets, geef dit dan aan dan kan een extra verdovingsdruppel dit gevoel wegnemen.

Zal ik iets zien?

Tijdens de ingreep wordt het andere oog afgedekt met een speciale doek. Het te opereren oog ziet door het microscooplicht alleen kleuren.

Rode gloed na de operatie, is dit normaal?

Ja, door het felle licht, dat tijdens de ingreep wordt gebruikt, kan men na de operatie een rode/roze gloed zien. Deze gloed duurt ongeveer 2 dagen en gaat vanzelf voorbij.

Kan ik na de operatie lezen zonder bril?

Nee, meestal kunt u niet lezen zonder bril. Na de operatie verandert de brilsterkte. Hierdoor verandert met name de sterkte voor het veraf zien. Voor dichtbij blijft u een leesbril nodig hebben.

Mag ik na de ingreep mijn oude bril weer opzetten?

Ja dat mag, maar meestal is de brilsterkte niet meer goed. Met name veraf ziet u zonder bril beter. Ongeveer zes weken na de ingreep kan uw opticien, indien nodig, een nieuw brillenglas aanmeten.

Elke operatie heeft een risico op een complicatie. Ondanks de zorg die aan uw operatie is besteed kunnen tijdens of na de ingreep complicaties ontstaan. Gelukkig gaat 98% van de staaroperaties goed. Hieronder worden de meest voorkomende complicaties beschreven. Laat u niet teveel leiden door deze risico’s. De voordelen wegen ruimschoots op tegen de minimale risico’s. Heeft u nog vragen stel ze dan gerust aan uw oogarts.

Scheur in het lenszakje

Tijdens de ingreep kan een scheur ontstaan in het lenskapsel (1-2%) waardoor de kunstlens niet volgens de standaardprocedure geplaatst kan worden. Vaak kan de lens dan op een andere manier vastgezet worden. Dit heeft geen invloed op het zien. Als er geen andere lens geplaatst kan worden, kan het zijn dat u wordt doorverwezen naar een academisch ziekenhuis om de lens te laten plaatsen.

Vochtophoping in het netvlies

Soms ontstaat er vochtophoping in het netvlies korte of lange tijd na de ingreep. (0-5%). Meestal lost dit vanzelf op (in 50-75% van de patiënten). Gebeurt dit niet? Dan kunt u behandeld worden met speciale oogdruppels of medicijnen.

Inwendige oogontsteking (endophthalmitis)

Ondanks goede voorzorgsmaatregelen kan er een ontsteking ontstaan in het oog. Kenmerken hiervan zijn plotseling achteruit gaan van het zien eventueel samen met roodheid en pijn. Als u last heeft van deze symptomen neem dan contact op met de polikliniek Oogheelkunde. (’s Avonds of in het weekend met de Spoedeisende Hulp). Gelukkig treedt deze complicatie zelden op. (1 op 1000 operaties).

Wat mag wel na de staaroperatie?

U mag uw haren wassen. Voorkom dat er zeep in uw ogen komt.

U mag lezen, TV kijken wandelen en fietsen.

U mag gewoon naar buiten. Een zonnebril is nuttig tegen zonlicht.

U mag geleidelijk uw normale taken hervatten. Werken kan meestal weer na een week, als het geen fysiek zware arbeid is.

Autorijden mag zodra het zicht goed is.

U mag reizen met het vliegtuig.

Wat mag niet na een staaroperatie?

U mag gedurende 3 dagen niet bukken of tillen.

U mag gedurende 1 week niet in het oog wrijven.

U mag gedurende 3 weken niet zwemmen.

U mag gedurende 3 weken geen sport uitoefenen met intensief fysieke inspanning of contact.

2 weken geen make-up dragen (1 maand geen watervaste mascara)

2 weken geen blaasinstrument bespelen.

Mocht u binnen 24 uur na de staaroperatie klachten hebben, kunt u ons op de volgende werkdag de polikliniek in Venlo bellen. Kies optie 2.

Bij klachten na 24 uur kunt u contact opnemen met de polikliniek in Venlo. Kies optie 4.

Op zaterdag kunt u bij klachten bellen naar het belcentrum van het ziekenhuis op 077-3205555. Er wordt dan met de dienstdoende oogarts overlegd.

Als het geopereerde oog rood en/of pijnlijk wordt en het zicht wazig, neem dan meteen contact op met de behandelend of dienstdoende oogarts, ook in het weekend!

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vragen tijdens het eerstvolgende bezoek of bel naar:

• Ziet u een typfout, een taalkundige fout, of heeft u moeite met de leesbaarheid?
• Ziet u teksten of afbeeldingen met auteursrechten die wij niet hebben vermeld?

Stuur een e-mail naar communicatie@viecuri.nl en we zoeken een passende oplossing.

Deze informatie is algemeen en geen behandeladvies. De informatie is ook geen vervanging van de afspraken die tussen patiënt en zorgverlener zijn gemaakt. VieCuri kan niet aansprakelijk worden gesteld voor schade als gevolg van mogelijke onjuistheden. Bekijk hier de uitgebreide disclaimer.