Percutane Radiologische Gastrostomie (PRG)

U heeft met uw behandelend arts afgesproken dat bij u een PRG-sonde (voedingssonde) geplaatst wordt. U heeft hierover al uitleg gehad. In deze folder kunt u alles rustig nalezen.

Opname in het ziekenhuis

Voor het plaatsen van een PRG-sonde wordt u opgenomen in het ziekenhuis. Vervolgens verblijft u één nacht ter observatie.

Wat is een PRG-sonde?

Percutane Radiologische Gastrostomie ofwel PRG betekent dat een slangetje door de huid in uw maag geplaatst wordt. Dit slangetje noemt men een sonde. De behandeling vindt plaats met röntgendoorlichting. Dit betekent dat er tijdens de behandeling doorlopend röntgenbeelden worden gemaakt.

Waarom een PRG sonde?

De sonde wordt voor langere tijd geplaatst om vocht, voeding en eventueel medicijnen toe te kunnen dienen. De ingreep wordt uitgevoerd door de interventieradioloog.

Overgevoeligheid contrastvloeistof

Bent u overgevoelig voor jodium en/of contrastvloeistof meld dit dan van te voren aan uw arts en bij de afdeling Radiologie.

Nuchter

Voor het onderzoek moet u 12 uur nuchter zijn. Dit betekent dat u tot 12 uur voor het tijdstip dat u zich in het ziekenhuis moet melden niet meer mag eten, drinken of roken.

Bijvoorbeeld:

U moet om 10.00 uur in het ziekenhuis zijn. Dit betekent dat u vanaf 22.00 uur de avond ervoor niet meer mag eten, drinken en roken.

U mag wel uw dagelijkse medicijnen innemen, eventueel met een klein slokje water.

Infuusnaaldje

De verpleegkundige brengt een infuus in, voor het toedienen van medicijnen. Tevens wordt er bloed afgenomen om de dikte van uw bloed (stolling) te bepalen.

Ontharing

Eventuele haren op de buik, in het gebied van de plaatsing van de katheter worden weggeschoren. Dit wordt in het ziekenhuis gedaan.

Pijnstilling

Ongeveer één uur voor de behandeling krijgt u een pijnstiller.

Bloedverdunnende medicijnen

Het gebruik van bloedverdunnende medicijnen moet u, uitsluitend in overleg met uw arts, voor de ingreep stoppen. Als u onder begeleiding staat van de Trombosedienst, informeer deze dan over de ingreep. De Trombosedienst stemt dan het beleid met u af.

Zwangerschap

Röntgenonderzoek kan schadelijk zijn voor het ongeboren kind. Bent u zwanger of denkt u zwanger te zijn bespreek dit dan met uw behandelend arts.

Voor het onderzoek is het nodig een neus-maagsonde te plaatsen. Dit gebeurt op de verpleegafdeling waar u bent opgenomen.

Hieronder leest u hoe het onderzoek in zijn werk gaat:

1. Het onderzoek vindt plaats op de afdeling Medische Beeldvorming. Hier wordt u naartoe gebracht.. Voordat u op de onderzoekstafel plaatsneemt mag u uw bovenlichaam ontkleden.
2. De interventieradioloog brengt met behulp van het echoapparaat de ligging van de maag ten opzichte van de lever in beeld. Vervolgens tekent hij de prikplaats op de huid aan.
3. Daarna wordt de huid gedesinfecteerd en komt u onder een steriele doek te liggen. U krijgt een plaatselijke verdoving.
4. Via het infuus wordt een medicijn ingespoten dat de darmbewegingen tijdelijk afremt.
5. De interventieradioloog prikt door de buikwand ankertjes tot in de maag. De maag komt hierdoor tegen de buikwand aan te liggen. Vervolgens prikt hij met een holle naald tot in de maag. Met een steeds dikkere katheter maakt de interventieradioloog de weg naar de maag groter, totdat de PRG sonde in de maag gelegd kan worden. De PRG sonde wordt op zijn plaats gehouden door een ballon in de maag. Deze ballon wordt gevuld met water. 

Tijdens de ingreep voelt u dat de interventieradioloog bezig is, maar het is niet pijnlijk. Voelt u toch pijn, geef dat dan direct aan.

Het onderzoek duurt ongeveer anderhalf uur.

Na het onderzoek gaat u terug naar de afdeling. Twee uur na de plaatsing mag u een slokje water en eventueel medicatie innemen.

Start sondevoeding

Bij uitblijven van complicaties wordt 3 uur na plaatsing gestart met 50 ml water door de PRG-sonde. Hierna kan direct de sondevoeding opgebouwd worden volgens voorschrift. Als alles in orde is kan de sonde gebruikt worden voor het toedienen van voeding en/of medicijnen.

Hechtingen

De ankertjes hoeven niet te worden verwijderd, de hechtdraad lost vanzelf op. Meestal breken de witte dopjes binnen 3-4 weken af, het oplossen van de hechtingen kan 3-4 maanden duren. Eventueel mogen de hechtingen ook na 3 weken verwijderd worden, maar dat is niet noodzakelijk

Als er geen complicaties optreden kunt u de dag na het onderzoek naar huis.

Ondanks alle zorgvuldigheid waarmee het onderzoek wordt verricht kunnen complicaties ontstaan zoals:

• Beschadiging van de huid
• Symptomen van infectie (koorts, roodheid, zwelling bij de insteekplaats)
• Pijnklachten en/of braken
• Lekkage rond de sonde
• Verstopping van de sonde
• Verplaatsing en uitvallen van de sonde (het is belangrijk zo snel mogelijk een nieuwe PRG sonde in te brengen)
• Bloeding

Neem direct contact op met de afdeling Radiologie (de interventieradioloog) als een van deze complicaties zich voordoen.

Verzorging van de PRG-sonde de eerste 10 dagen

Benodigdheden

• onsteriele gaasjes
• afvalzak
• water en eventueel milde zeep
• gazen (10x10cm)

Algemene werkwijze

• was uw handen

• verwijder het oude verbandmateriaal als deze vies en doorgelekt is

• inspecteer of de insteekopening niet rood of ontstoken is

• reinig voorzichtig de insteekopening en de huid er omheen met water, eventueel met milde zeep

  • hierbij van de insteekopening af strijken

  • daarna goed drogen met een gaasje

• gebruik een gaasje (evt. doorknippen tot aan het midden)  en plaats deze om het slangetje of bovenop de insteekopening

• fixeer het gaasje evt. met een pleister

• U mag niet in bad! Douchen mag vanaf drie dagen na het inbrengen

  • spoel de PRG-sonde 1 x per dag door met 30 ml lauw water indien deze niet wordt gebruikt voor sondevoeding

Verzorging van de PRG-sonde na 10 dagen

Benodigdheden

• onsteriele gaasjes

• water en eventueel milde zeep

• splitgazen (10x10cm)

• afvalzak

• materiaal controleren ballon: luerlock spuit 10 ml en evt water

Werkwijze

• was uw handen

• verwijder het oude verbandmateriaal

• de ruimte tussen het fixatieplaatje en de huid moet ongeveer 2-5 mm. zijn

• vervolgens maak je met een watervaste stift een markering op de sonde boven het fixatieplaatje

• schuif het fixatieplaatje ca. 5 cm. omhoog, zodat de hele insteekopening van de PRG-sonde zichtbaar wordt

• inspecteer de insteekopening op roodheid, harde plekken en pusafscheiding

• reinig de insteekopening en de huid er omheen met water en eventueel milde zeep

  • hierbij van de insteekopening afstrijken

  • reinig vervolgens de sonde en de fixatiedisk met een nat gaasje of washandje

  • alles daarna drogen met een gaasje (let op: ook onder de fixatiedisk)

• dompel de PRG-sonde 1x daags

  • dompelen: schuif dagelijks de externe fixatiedisk 5 cm van de buikwand af. Daarna de sonde eenmalig met dezelfde afstand naar binnen schuiven. Het dompelen dient zonder al te veel weerstand te kunnen geschieden

• schuif hierna het fixatieplaatje weer terug

• gebruik een splitgaas en plaats deze onder het fixatieplaatje, rond de PRG-sonde (dit alleen toepassen als de wond nog vocht afscheidt)

• is de wond droog dan geen gaasjes gebruiken onder de externe fixatieplaatje

• pleister voor te fixeren is in principe niet nodig

• spoel de PRG-sonde 1 x per dag door met 30 ml lauw water indien deze niet wordt gebruikt voor sondevoeding

Legen en vullen van de ballon

Het vulvolume van de ballon moet wekelijks gecontroleerd worden om te bepalen of de ballon intact is.

• gebruik hiervoor een 10 ml luerlock spuit

• houd de sonde goed vast tijdens het legen van de ballon omdat de sonde er anders gemakkelijk uit kan gaan of te ver naar buiten verschoven kan worden

• controleer de hoeveelheid water die uit de ballon wordt gehaald

  • dit moet gelijk zijn aan de hoeveelheid die erin is gespoten

    • het oorspronkelijke vulvolume is 5ml

• het gebeurt soms dat er iets minder water uitgehaald wordt dan wat erin is gespoten

  • dit mag echter niet meer dan 1 ml verschil zijn

  • is het verschil groter, dan zou de ballon lek kunnen zijn

• vul de ballon met het zelfde water wat je uit de ballon hebt gehaald en vul indien nodig aan met kraanwater

  • water in ballon nooit verversen

Als medicijnen via de PRG-sonde worden toegediend dan dient u deze zorgvuldig fijn te malen. Vraag aan uw apotheker welke medicijnen geschikt zijn om via de sonde te gebruiken. Na het toedienen van de medicijnen moet u de sonde goed doorspoelen; de PRG sonde kan anders verstopt raken.

Wat te doen bij het uitvallen van de PRG sonde?

Als de PRG sonde uitvalt dient u binnen 24 uur contact op te nemen met de afdeling Radiologie (interventieradioloog). De PRG sonde moet zo snel mogelijk opnieuw worden ingebracht om lekkage in de vrije buikholte te voorkomen en omdat het toegangskanaal zich anders heeft gesloten. 

U heeft een G-tube (slangetje) ontvangen en deze mag in het toegangskanaal (gaatje) worden gestopt. Hiermee voorkom je dat het toegangskanaal dicht gaat zitten.

Wanneer wordt de PRG-sonde vervangen?

Ieder half jaar moet de PRG sonde worden vervangen op de afdeling Medische Beeldvorming.

Regelen vóór het onderzoek

• Als u onder behandeling van de Trombosedienst staat, dan moet u met hen contact opnemen en aangeven dat dit onderzoek gaat plaatsvinden. 
• Opschrijven van een contactpersoon met zijn/haar telefoonnummer.
• Met familie of kennissen vervoer naar huis regelen na ontslag.

Meenemen naar het ziekenhuis

• Actuele medicijnlijst en indien van toepassing de lijst van de Trombosedienst
• Medicatie voor 2 dagen (liefst in de originele verpakking)
• T-shirt, pyjama, ondergoed
• Toiletspullen
• Puzzelboekje, tijdschrift, laptop/tablet of ander tijdverdrijf
• Eventuele hulpmiddelen, zoals:
  • gehoorapparaat
  • (lees)bril
  • hulp om te lopen
  • aantrekhulp om steunkousen aan te doen, etc.

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vragen tijdens het eerstvolgende bezoek of bel naar: