Janus-kinase (JAK)-remmers bij chronische darmontstekingen

U heeft de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa, een chronische ontsteking van uw darmen. Uw MDL-arts (maag-darm-leverarts) of verpleegkundig specialist heeft met u besproken dat u mogelijk een JAK-remmer gaat gebruiken om de ontsteking te verminderen. In deze informatie leest u wat deze medicijnen doen en waar u op kunt letten.

Let op: lees altijd de bijsluiter als u deze medicijnen gaat gebruiken. Deze informatie vervangt de bijsluiter niet.

JAK-remmers zijn medicijnen die de ontsteking in uw darmen kunnen afremmen. Hierdoor verminderen uw klachten en wordt de kans op complicaties kleiner. JAK-remmers worden vaak gebruikt als andere medicijnen niet voldoende werken.

Voorbeelden van JAK-remmers zijn:

• tofacitinib (Xeljanz®)

• filgotinib (Jyseleca®)

• upadacitinib (Rinvoq®)

JAK-remmers verminderen de activiteit van enzymen die een rol spelen in uw afweersysteem. Hierdoor neemt de ontsteking in uw darmen af. Klachten zoals diarree, bloedverlies bij de ontlasting en buikpijn kunnen hierdoor minder worden. Vaak merkt u na een paar weken al verbetering.

Voordat u start, onderzoekt uw arts of u infecties heeft zoals tuberculose (TBC) of hepatitis B of C (leverontsteking). Deze infecties kunnen onopgemerkt aanwezig zijn. JAK-remmers kunnen ervoor zorgen dat deze infecties actief worden. Daarom krijgt u vooraf bloedonderzoek en een longfoto.

Tijdens het gebruik van JAK-remmers is het belangrijk om te letten op signalen van een infectie, zoals:

• gezwollen lymfeklieren in hals of liezen

• aanhoudend hoesten

• onverklaard gewichtsverlies

• koorts

Let ook op wondjes en problemen met uw gebit. Merkt u klachten op die bij een infectie passen? Neem dan contact op met uw arts of verpleegkundig specialist.

Bij JAK-remmers kunnen virussen die u al bij u draagt opnieuw actief worden, zoals het herpesvirus. Dit kan bijvoorbeeld gordelroos veroorzaken.

Tofacitinib (Xeljanz®)

• Eerste 8 weken: 2 keer per dag 10 mg.

• Daarna: in overleg 2 keer per dag 5 mg of doorgaan met 2 keer per dag 10 mg.

Filgotinib (Jyseleca®)

• 1 keer per dag 200 mg.

Upadacitinib (Rinvoq®)

• Bij colitis ulcerosa: 8 weken 1 keer per dag 45 mg.

• Daarna: in overleg 15 of 30 mg per dag of verlenging van de opstartfase met 45 mg per dag.

• Bij de ziekte van Crohn: 12 weken 1 keer per dag 45 mg.

• Daarna: in overleg 15 of 30 mg per dag of verlenging van de opstartfase met 30 of 45 mg per dag.

Reizigersvaccinaties

Meld altijd aan uw arts dat u een JAK-remmer gebruikt. Deze medicijnen kunnen de werking van vaccins verminderen. Vermijd tijdens gebruik vaccins met verzwakt levend virus zoals BMR, gele koorts of BCG.

Griepprik

U komt in aanmerking voor de jaarlijkse griepprik via de huisarts omdat uw afweer iets verminderd is.

Gordelroosvaccinatie

U kunt zich laten vaccineren met Shingrix® tegen gordelroos. Dit bestaat uit 2 prikken met 2 tot 6 maanden ertussen.

Veelvoorkomende bijwerkingen zijn luchtweginfecties, misselijkheid, urineweginfecties en duizeligheid. U kunt ook last krijgen van diarree, hoofdpijn, braken of gewrichtspijn.

JAK-remmers kunnen soms uw cholesterol verhogen. Dit wordt gecontroleerd tijdens de behandeling.

Tijdens het gebruik van een JAK-remmer is er een verhoogde kans op het opnieuw actief worden van herpes zoster, de veroorzaker van gordelroos. Gordelroos geeft een pijnlijke huiduitslag met kleine rode blaasjes, meestal in de zij, aan één lichaamshelft. Vaccinatie tegen gordelroos kan u hiertegen beschermen.

Er is een iets verhoogd risico op hart- en vaatziekten bij colitis ulcerosa. Soms zijn er gevallen van trombose en longembolie gemeld bij patiënten die een JAK-remmer gebruiken. Bespreek voor de start met uw arts de voordelen en risico’s.

Voor en tijdens de behandeling controleert uw arts uw bloed om te kijken naar de werking van uw lever, uw nierfunctie, het cholesterol en de aanmaak van bloedcellen.

JAK-remmers kunnen meestal veilig gebruikt worden met andere medicijnen. Sommige medicijnen kunnen de werking beïnvloeden, zoals ketoconazol. Bespreek met uw arts welke medicijnen u gebruikt.

Heeft u een kinderwens? Bespreek dit met uw arts voordat u start met een JAK-remmer. Gebruik van JAK-remmers tijdens zwangerschap en borstvoeding wordt afgeraden omdat hier nog te weinig over bekend is.

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vragen tijdens het eerstvolgende bezoek of bel naar: