Dysfagie

Een logopedist houdt zich bezig met onderzoek, voorlichting en behandeling van stoornissen en beperkingen op het gebied van spraak, taal, communicatie, ademhaling, stemgebruik, gehoor, kauwen en slikken.

Hier kunnen u en de mensen om u heen, lezen wat dysfagie is en wat de logopedist voor u kan betekenen.

Kauw- en slikproblemen kunnen veroorzaakt worden door:

• een cerebrovasculair accident (CVA of beroerte)
• progressieve neurologische ziekten, zoals MS of ALS
• de ziekte van Parkinson, Chorea van Huntington
• een hersentumor
• vergiftiging door alcohol of medicatie
• hersenbeschadiging ten gevolge van een ongeval
• een ontsteking in de hersenen
• ouderdom
• dementie
• spierziekten, zoals Myasthenia Gravis

De volgende problemen kunnen optreden:

• verslikken (voedsel komt in de luchtpijp)
• speekselverlies
• moeite met het bewegen van de tong
• moeite met kauwen
• een ongevoelige of juist overgevoelige mond
• moeite met het inzetten van een slikbeweging
• smaakverlies
• slechte coördinatie tussen ademen en slikken
• achterblijven van voeding in de mond en wangen
• hoesten tijdens het eten of drinken

De gevolgen kunnen zijn: gewichtsverlies, een verslechterde voedingstoestand (waardoor de kans op decubitus toeneemt), longontsteking en minder plezier bij het eten en drinken.

De logopedist begint met een onderzoek, gericht op:

• houding en hoofdpositie
• functie van de spieren van gezicht en mond
• gevoel (sensibiliteit) van gezicht en mond
• smaak
• reflexen, onder andere hoestreflex
• tempo en dosering van het eten en drinken
• lipsluiting
• bijten en kauwen

Na dit onderzoek heeft de logopedist een beeld van uw problemen. De logopedist bespreekt met u de mogelijkheden om het kauwen en slikken te verbeteren.

U beslist samen met de logopedist waar u aan gaat werken. Afhankelijk van uw problemen bestaat de therapie meestal uit een combinatie van voedingsbegeleiding en het oefenen van relevante spiergroepen.

Voedingsbegeleiding

Dit gebeurt vaak in overleg met een diëtiste, het voedingsteam en de verpleegkundigen op de afdeling. 

• Optimaliseren van de houding en hoofdpositie.
• Aanpassen van de voeding, bijvoorbeeld het verdikken van dranken of het pureren van maaltijden.
• Wijze van aanbieden, bijvoorbeeld gebruik maken van een andere beker, kleinere happen of slokken.
• Aanleren van eventuele compensatietechnieken. 

Oefenen van relevante spiergroepen

• Verbeteren van de snelheid, coördinatie en timing van de spierbewegingen.
• Verbeteren van de spierkracht en beweeglijkheid van de spieren in het mondgebied.

Het doel van de therapie is een goede voedingstoestand, het voorkomen van verslikken en u weer zo goed mogelijk laten eten en drinken.

Het resultaat van de therapie is van verschillende factoren afhankelijk en daardoor moeilijk vooraf voorspelbaar. Soms blijven er aanpassingen nodig, zoals het verdikken van dranken of het aannemen van een andere houding. Soms zijn de problemen met slikken zo ernstig dat er (tijdelijk) sondevoeding nodig is.

• Neem de tijd voor een maaltijd, eet op een rustig tempo.
• Ga goed rechtop zitten.
• Neem kleine happen en slokken.
• Praat niet tijdens het slikken en zorg voor zo min mogelijk afleiding.
• Zorg voor een goede mondhygiëne; let goed op dat er geen voedselresten in de wang blijven zitten, haal deze weg met de tong of met een vinger.

Wanneer na ontslag uit het ziekenhuis logopedische behandeling gewenst is, wordt een overdracht verstuurd naar de logopedist in het revalidatiecentrum, verpleeghuis of vrije vestiging. 

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vragen tijdens het eerstvolgende bezoek of bel naar: