Helpend taalgebruik en afleiding bij een ingreep

Wanneer je met je kind naar het ziekenhuis komt voor een behandeling, zoals een bloedafname, kan het soms spannend zijn. Hoe kun jij je kind het beste helpen vóór, tijdens en na de ingreep?

Onze woorden kunnen veel invloed hebben op de gevoelens van je kind. Ze kunnen beelden oproepen, zowel positief als negatief. Bijvoorbeeld, het praten over je lievelingseten kan ervoor zorgen dat je ineens trek krijgt. Maar als je het hebt over pijn of waarschuwt voor een prik, kan dit juist angstig maken. Het is dus belangrijk om zorgvuldige, geruststellende woorden te kiezen.

Als je positieve taal gebruikt, kan dit ervoor zorgen dat je kind zich veel prettiger voelt. Het helpt ook wanneer er maar 1 persoon met je kind praat tijdens de ingreep. Dit zorgt voor focus en rust. Bespreek vooraf met je kind wie dit zal zijn; jijzelf, een medische pedagogisch zorgverlener of een verpleegkundige. 

Tijdens de ingreep

Wat is helpend om te zeggen?

• Ik ben bij je en zal je helpen om te zorgen dat het goed gaat.
• Je zal verbaasd zijn hoe makkelijk het vandaag gaat omdat je zo bezig bent met je computerspelletje.
• Omdat je toverzalf (EMLA crème) hebt gekregen zal het nog makkelijker gaan.
• Tijdens het doen van een spelletje: “Wauw wat doe je dit goed” of “Kom wij zoeken in het zoekboek, dan kan de dokter goed zijn/haar werk doen.”

Wat kun je beter niet zeggen?

• Het gaat even pijn doen.
• Niet huilen.
• Stel je niet aan.
• Het doet geen pijn.
• Hier komt de prik.
• We gaan niks doen.

Na afloop

Na afloop onthouden kinderen dat het een positieve(-re) ervaring was, omdat ze het goed hebben gedaan. Het geeft vertrouwen voor een volgende keer. Maak na afloop geen excuses en geef geen kritiek!

Leg na afloop de nadruk op wat er goed ging: 

• Wat heb je goed stil gezeten.
• Wat deed je het goed.
• Wat heb je ondertussen veel plaatjes gevonden in het zoekboek.
• Doordat jij zo goed hebt meegeholpen kon de dokter zijn/haar werk ook goed doen.

Wat kun je beter niet zeggen: 

• Wat erg voor je, ik weet dat het pijn doet.
• Je schreeuwde wel erg hard, hè?
• Grote jongens/meisjes huilen niet.

Een rustige positieve houding

Waarom?

Angst is besmettelijk. Als je rustig bent, zal je kind ook rustiger zijn. Dus het is belangrijk dat je rustig blijft vóór, tijdens en na de ingreep.

Hoe doe je dat?

• Blijf bij je kind, wees rustig en praat met je gewone en kalme stem voor, tijdens en na afloop van de ingreep.
• Om zelf rustig te blijven, kun je een paar keer langzaam en diep ademhalen voor, tijdens en na de ingreep. Je kunt dit ook samen met je kind doen.
• Als je vooraf denkt dat dit moeilijk voor je wordt, bespreek het dan met de dokter, medisch pedagogisch zorgverlener of verpleegkundige. Zij kunnen je dan helpen.

Leid je kind af

Waarom?

Onze hersenen kunnen niet alles tegelijk. Je bent je vaak alleen maar bewust van wat je voelt als je eraan denkt. Als je nu bijvoorbeeld denkt aan je voeten in je schoenen dan voel je weer dat je schoenen aan hebt. Terwijl je dat enkele zinnen hiervoor niet voelde. Door dus de aandacht van je kind op iets anders dan de ingreep te leggen zal je kind minder angst en pijn hebben.

Hoe doe je dat?

Leid je kind af door voor, tijdens en na de ingreep bijvoorbeeld samen te zingen, te praten over favoriete vakantie, hobby’s, sport, games, tv-programma’s of boeken. Je kunt ook voorlezen, bellenblazen, een (zoek)spelletje doen, of gebruik maken van speelgoed, de iPad of telefoon.

Hoe meer je kind betrokken is bij de afleiding, hoe beter het werkt.

Voorbereiding is het halve werk. Waar gaat het gebeuren? Wie gaat het doen?

Wat vindt je kind fijn?

• Bepaalt je kind wat er op welk moment gebeurt, of is het fijner wanneer jij dit aangeeft. Oftewel, wie heeft de regie?
• Waar wil hij/ zij bijvoorbeeld geprikt worden?
• In welke houding is dit het fijnste zoals op schoot, liggend of zittend?
• Kun je thuis de verdovende crème zoals EMLA al opsmeren?
• Wat helpt je kind normaal gesproken als hij/zij spanning voelt? Zoals afleiding met een verhaaltje voorlezen, game of een filmpje?
• Maak samen met je kind een plan, zoals moet er wel of niet worden verteld wat er gaat gebeuren en wil het kind meekijken of juist niet?

Wat kun je zeggen ter voorbereiding op een ingreep, zoals een infuus, vaccinatie of bloedafname?

Wat er gaat gebeuren:

'Je krijgt medicijnen die ervoor zorgen dat je beter wordt (of gezond blijft)'.

Hoe het voelt:

'Sommige kinderen voelen een drukkend gevoel en anderen zeggen dat ze niks voelen. Ik ben benieuwd wat jij voelt'.

Op de kinderafdeling kunnen we verschillende hulpmiddelen inzetten om de behandeling zo prettig mogelijk voor je kind te maken. Dit bespreken we altijd vooraf met jou en je kind.

Het PROSA team levert op de Kinderafdeling geplande zorg voor spannende handelingen. De afkorting staat voor 'procedurele sedatie en analgesie'. Heeft u zorgen of vragen rondom een ingreep bij uw kind? Dan kunt u ook bij hen terecht. De contactgegevens vindt u onderaan deze pagina.