Zwangerschapsdiabetes

U heeft van uw arts gehoord dat u zwangerschapsdiabetes heeft. Tijdens uw gesprek met de diëtist zijn de voedingsadviezen al besproken. Hier kunt u alles op uw gemak nalezen.

Bij zwangerschapsdiabetes is het moeilijker voor uw lichaam om het glucosegehalte in het bloed te reguleren. Na het eten van koolhydraten, die in veel voedingsmiddelen zitten, stijgt het glucosegehalte in uw bloed. Koolhydraten helemaal vermijden is geen goede oplossing, omdat dit belangrijke voedingsstoffen wegneemt die zowel u als uw baby nodig hebben.

Koolhydraten worden in uw lichaam omgezet in glucose, dat met behulp van het hormoon insuline wordt opgenomen door uw cellen. Tijdens de zwangerschap veranderen de hormonen, waardoor insuline minder goed werkt. Uw lichaam heeft dan meer insuline nodig om voor de groei van de baby en de placenta te zorgen. Bij zwangerschapsdiabetes maakt de alvleesklier echter niet genoeg insuline aan. Hierdoor blijft de glucosewaarde in het bloed te hoog na het eten.

De placenta laat glucose ongehinderd door naar de baby, wat kan leiden tot een te snelle groei van uw kindje. Dit kan gevolgen hebben voor de gezondheid van uw baby en kan de bevalling bemoeilijken.

Het is belangrijk dat uw nuchtere glucosewaarde lager is dan 5,3 mmol/l en dat uw glucosewaarde 1 uur na de maaltijd lager is dan 7,8 mmol/l.

U vult houdt uw glucosewaarden bij in de Luscii app. Zijn hier afwijkende waarden bij, dan zal er contact met u worden opgenomen door de verpleegkundige van het Monitoringscentrum. Meer informatie is te vinden op de pagina 'Informatie Monitoringscentrum'. 

Bij zwangerschapsdiabetes is het belangrijk om goede bloedglucosewaarden te bereiken. Een goede verdeling van koolhydraten in uw voeding vormt de basis hiervan. Koolhydraten zitten in verschillende soorten voedingsmiddelen.

Alle soorten koolhydraten worden in uw maag-darmstelsel afgebroken tot glucose. Dit zorgt voor een stijging van uw bloedglucosespiegel.

1. Verdeel de koolhydraten goed over de dag

Eet 3 hoofdmaaltijden op vaste tijden. Gebruik daarnaast 3 kleine tussendoortjes. Zorg ervoor dat de hoeveelheid koolhydraten per hoofdmaaltijd, zoals ontbijt, lunch, en avondeten, ongeveer gelijk is. Kies tussendoortjes met maximaal 15 tot 20 gram koolhydraten.

2. Vermijd suiker

Let op met suikerhoudende producten. Gebruik geen suiker in koffie of thee, en vermijd frisdranken, limonadesiroop, en vruchtensap. Light frisdranken en suikervrije limonadesiroop zijn wel toegestaan omdat ze zijn gezoet met zoetstoffen.

3. Kies voor vezelrijke voeding

Eet volkoren producten zoals volkoren brood, volkoren pasta, zilvervliesrijst, en voldoende groenten. Vezels helpen om de stijging van de bloedglucosespiegel na de maaltijd te beperken.

4. Blijf bewegen

Lichamelijke activiteit, zoals een half uur wandelen of fietsen, kan helpen om uw bloedglucosewaarden na de maaltijd te verlagen.

Tijdens de zwangerschap zijn gemiddeld de onderstaande hoeveelheden voeding* nodig:

Tijdens de zwangerschap is een gezond leefpatroon essentieel om nadelige gevolgen voor zowel moeder als kind te voorkomen. Dit betekent dat u bepaalde gewoontes moet aanpassen. Aandachtspunten:

• Vermijd alcohol: Alcoholgebruik kan schadelijk zijn voor de baby.
• Niet roken: Roken tijdens de zwangerschap is schadelijk voor de ontwikkeling van het kind.
• Niet afvallen tijdens de zwangerschap: Afvallen kan leiden tot voedingstekorten en de afbraak van vetweefsel kan schadelijke stoffen vrijmaken die schadelijk zijn voor de baby.

Voor algemene adviezen over een gezonde zwangerschap kunt u terecht op de website van het Voedingscentrum of in de Zwangerhap app.

Hieronder staat een voorbeeld van een gezond dagmenu.

Drinken

Probeer bij dit voorbeeld dagmenu 1,5-2 liter vocht te drinken, inclusief melk of zuiveldrank.

• Kies bij voorkeur voor water of thee zonder suiker.
• Andere opties zijn zero frisdrank, water, spa rood of suikervrije limonade. Let erop dat een drank geschikt is als deze per 100 ml minder dan 1 gram koolhydraten bevat. Dit kunt u op het etiket controleren.

Koolhydraatarm tussendoortje

Een koolhydraatarm tussendoortje kan bijvoorbeeld zijn:

• Een handje ongezouten nootjes
• Een schaaltje naturel yoghurt/kwark
• Een gekookt ei
• Blokjes kaas/plakjes vlees
• Rauwkost

Let erop dat een tussendoortje maximaal 15 tot 20 gram koolhydraten bevat. Dit kan ook een snee brood of een cracker met hartig beleg zijn. Controleer het etiket om te zien of het geschikt is als tussendoortje.

Voldoende variatie in uw voeding is belangrijk, vooral als u een dieet volgt. Dit zorgt ervoor dat u met plezier blijft eten en alle noodzakelijke voedingsstoffen binnenkrijgt.

Bij zwangerschapsdiabetes is het belangrijk dat de hoeveelheid koolhydraten per maaltijd ongeveer gelijk blijft. Hieronder vindt u enkele variatiemogelijkheden voor verschillende maaltijdmomenten.

Brood en graanproducten:

In plaats van 1 snee brood kunt u kiezen voor:

• 1-2 sneetjes roggebrood
• 2 volkoren beschuiten
• 2 volkoren crackers of knäckebröd
• 1 schaaltje yoghurt met 1 eetlepel muesli zonder toegevoegd suiker

Broodbeleg:

• (Smeer)kaas
• Hüttenkäse of cottage cheese
• Zuivelspread
• Hummus
• Magere vleeswaren zoals kipfilet, fricandeau, kalkoenfilet, beenham of casselerrib
• Een gekookt of gebakken ei
• Pindakaas van 100% pinda’s

Combineer dit met rauwkost zoals komkommer, sla, tomaat, wortel, paprika of radijs.

Fruit:

1 portie fruit (ongeveer 100 gram) kan bestaan uit:

• 1 schaaltje aardbeien
• 1 appel
• 1 kleine banaan
• 1 schaaltje bosbessen
• 1 kleine tros druiven
• 1 schaaltje frambozen of bramen
• 2 middelgrote mandarijnen
• 2 schijven meloen
• 1 peer
• 1 perzik
• 3 pruimen
• 1/3 stuk mango
• 2 kiwi’s
• 1 sinaasappel

Warme maaltijd:

Een warme maaltijd kan bestaan uit aardappelen, groenten en vlees. U kunt aardappelen (3 stuks ter grootte van een kippenei) vervangen door:

• 4 opscheplepels aardappelpuree
• 3 opscheplepels peulvruchten, zoals zwarte, bruine of witte bonen, linzen, kapucijners, limabonen, kievitsbonen (borlotti), kikkererwten, kidneybonen, spliterwten en sojabonen (gekookt)
• 2,5 opscheplepels volkoren macaroni, spaghetti of mie (gekookt)
• 1,5 opscheplepel zilvervliesrijst (gekookt)
• 2 opscheplepels gebakken aardappelen
• 2 opscheplepels friet
• 150 gram zoete aardappel
• 1 cassave
• 3 opscheplepels stamppot

Met groenten en vlees kunt u naar eigen voorkeur variëren.

Nagerecht:

• 1 schaaltje naturel yoghurt, eventueel met een handje fruit of noten
• 1 schaaltje naturel yoghurt gemengd met vla (totaal 150 ml)
• 1 schaaltje naturel kwark, eventueel met een handje fruit of noten

U kunt ook een scheutje suikervrije limonade toevoegen aan de naturel yoghurt of kwark voor wat extra smaak.

Na de bevalling kunt u stoppen met de voedingsaanpassingen en, indien u deze had, de insulinebehandeling. Het is belangrijk om ongeveer 6 weken na de bevalling uw bloedglucosegehalte opnieuw te laten controleren. Bij 95% van de vrouwen met zwangerschapsdiabetes blijkt dat de bloedglucosespiegel zich na de bevalling vaak herstelt.

Voorkomen ontstaan Diabetes Mellitus type 2

Zwangerschapsdiabetes kan een teken zijn dat u risico loopt op Diabetes Mellitus type 2 in de toekomst. Ongeveer 50% van de vrouwen met zwangerschapsdiabetes ontwikkelt binnen 10 jaar Diabetes Mellitus type 2. U kunt dit risico verkleinen door:

• Overgewicht te voorkomen.
• Gezond te eten volgens de richtlijnen van goede voeding.
• Dagelijks minstens 30 minuten aan lichaamsbeweging te doen.

Tijdens de zwangerschap is het belangrijk om gezond te eten en voedselinfecties te voorkomen. Let op dat u geen verkeerde stoffen binnenkrijgt en voorkom voedselinfecties met bacteriën zoals Listeria, Toxoplasmose en Salmonella.

Voor uitgebreide adviezen over gezond eten tijdens de zwangerschap, kunt u de website van het Voedingscentrum bezoeken. Ook de app “ZwangerHap” van het Voedingscentrum kan u helpen om te controleren of voedingsmiddelen geschikt zijn tijdens de zwangerschap. Lees meer over de app ZwangerHap.

Voor meer informatie kunt u de volgende websites bezoeken:

• www.voedingscentrum.nl
• www.diabetesfederatie.nl
• www.koolhydratentabel.nl