Inleiding
U heeft het advies gekregen om een zout- en kaliumarm dieet te volgen. Hieronder vindt u belangrijke informatie en praktische adviezen om dit dieet in uw dagelijkse leven toe te passen.
Zoutarme voeding: basisregels
Het is belangrijk om uw zoutinname te beperken. Dit doet u door:
- Geen zout toe te voegen tijdens het koken.
- Gebruik te maken van verse of gedroogde kruiden en specerijen om uw gerechten op smaak te brengen.
-
Zoute smaakmakers zoals maggi, ketjap, sojasaus of bouillonblokjes te vermijden.
- Te kiezen voor onbewerkte voedingsmiddelen en deze op smaak te brengen met ongezouten kruiden en specerijen.
- Let op termen zoals ‘natriumarm’, ‘ongezouten’, en ‘zoutarm’ op verpakkingen. Dit helpt u bij het maken van de juiste keuzes.
- Zoutrijke tussendoortjes zoals drop, gevulde koek en chips te vermijden.
- Voorzichtig te zijn met natriumarme dieetproducten zoals dieetzout, ve-tsin en aromat, omdat deze vaak kalium bevatten.
Kaliumarme voeding: basisregels
Bij het volgen van een kaliumarm dieet is het belangrijk om te letten op de hoeveelheid kalium in uw voeding. Dit doet u door:
- Groenten en aardappelen in ruim water te koken. Hierdoor gaat ongeveer 1/3 deel van het kalium verloren. Snijd ze in kleinere stukken voor een groter effect.
- Geen kookvocht te gebruiken voor het maken van saus of soep, omdat dit vocht veel kalium bevat.
- Groenten te blancheren voor het roerbakken om het kaliumgehalte te verlagen.
-
Rijst of pasta te kiezen in plaats van aardappelen, omdat deze minder kalium bevatten.
-
Op te letten met gerechten zoals stamppot en frites, die veel kalium bevatten.
- Groenten af te wisselen, omdat de hoeveelheid kalium per soort verschilt. Spinazie bevat 2 keer zoveel kalium en postelein zelfs 3 keer zoveel kalium in vergelijking tot een gemiddelde portie groente.
- Rauwkost te eten in kleinere hoeveelheden, omdat dit meer kalium bevat dan gekookte groente.
- Te kiezen voor fruitsoorten met een laag kaliumgehalte, en af te wisselen tussen verschillende soorten.
Dieetzout en mineralenzout bevatten vaak kalium in plaats van natrium. Dit is niet geschikt als u een kaliumarm dieet volgt. Controleer daarom altijd de verpakking op vermeldingen zoals ‘kaliumzout’ of E50, en vermijd producten met deze ingrediënten.
Let op! Het laten weken van aardappelen in water voor het koken werd vroeger aangeraden om het kaliumgehalte te verlagen. Dit blijkt echter niet zo effectief te zijn. Er gaat slechts een klein deel van het kalium verloren en daarnaast vermindert het ook de hoeveelheid andere belangrijke stoffen zoals mineralen en vitamine C. Bovendien kan het weken de smaak van de aardappelen nadelig beïnvloeden. Het is dus niet nodig om aardappelen in water te laten weken.
Gebruik van zout- en kaliumrijke producten
Let goed op met het gebruik van producten die veel zout of kalium bevatten. Hieronder vindt u een tabel met voedingsmiddelen die wel of niet zijn toegestaan. Ons advies is om voornamelijk te kiezen voor producten uit de kolom 'toegestaan'. Hiermee kunt u uw zout- en kaliuminname beter onder controle houden.
Toegestaan |
Niet toegestaan |
|
---|---|---|
Brood |
Beschuit, bruin broodje (hard/zacht), bruinbrood, cornflakes, crackers, cruesli, knäckebröd, muesli, notenbrood, ontbijtkoek, roggebrood (licht/donker), speltbrood, stokbrood, toastje, volkorenbrood, volkoren zuurdesembrood, witbrood |
Drinkontbijt, fruitontbijt, (ham-kaas)croissant, kaas-/uienbrood, krentenbrood met/zonder spijs, notenbrood, pitabroodje, pizzabrood, saucijzenbroodje, wit broodje (hard/zacht), worstenbroodje, wraps |
Vleeswaren |
Achterham (gegrild), bloedworst, boterhamworst, casselerrib, cornedbeef, filet americain, fricandeau, gebraden gehakt, grillworst, kalkoenfilet, kalkoen fricandeau, katenspek, kipfilet, licht gezouten runderrookvlees, palingworst, rosbief, schouderham, worstsoorten als gekookte worst, smeerleverworst en theeworst |
Bacon, boerenmetworst, cervelaat, chorizo, gezouten runderrookvlees, kant en klare vlees-vis-kip-en eiersalades, knakworst, ontbijtspek, ossenworst, rauwe ham, rookspek, rookworst, salami, snijworst, Turkse worst |
Kaas |
Boursin, brie, camembert, Emmentaler, geitenkaas, gruyère, hüttenkäse, Kees kaas, Maasdammer, Maaslander, mascarpone, 30+ Milner met minder zout, MonChou, mozzarella, Ricotta, schapenkaas, zuivelspread (zoals Philadelphia) |
Bluefort, 40+ Edammer, feta, 48+ Goudse oude kaas, Gorgonzola, Heksenkaas, 30+ jong belegen Linera, korstloze kaas met uitzondering van de hiernaast genoemde soorten, 20+ en 40+ Leidse- of Friese nagelkaas, natriumarme kaas, Limburgse kaas, rookkaas, Roquefort, smeerkaas, Zwitserse strooikaas |
Ei |
Ei en eiergerechten zonder zout |
Ei en eiergerechten met zout |
Zoet beleg |
Chocoladehagelslag (melk), chocoladepasta (melk), honing, jam, keukenstroop, muisjes, vruchtenhagelslag |
Appel- en perenstroop, chocoladehagelslag (puur), chocoladepasta (puur) |
Hartig beleg |
Groente- en sandwichspread |
Kant-en-klare salades, pindakaas |
Melk en melkproducten |
Crème fraîche, Griekse yoghurt, hangop, (karne)melk (met fruitsmaak), koffiemelk, koffiemelkpoeder, koffieroom, kwark, pap, pudding, slagroom, sojamelk, sojavla, vla, yoghurt(drank), zelfgemaakte milkshake, zure room |
Meer dan ½ liter melk of melkproducten per dag, chocolademelk en -vla, gecondenseerde melk, kant-en-klare milkshake, Turkse yoghurt (zoals Ayran), vruchtenkwark, vruchtenyoghurt |
Fruit |
Aardbeien, abrikozen, ananas, appel, appelmoes, blauwe bessen, bosbessen, bramen, citroen (sap), cranberry’s, druiven, frambozen, grapefruit, kaki, kiwi, kruisbessen, mandarijn, mango, nectarine, passievrucht, peer, perzik, pruim, sinaasappel, (water)meloen, papaja, vruchtencompote, vruchten op siroop, zwarte bessen |
Avocado, banaan, gedroogde abrikozen-appel-en pruimen, kersen, Krenten/ rozijnen, pruimen, rabarbermoes, rode bessen, suikermeloen (Galia, honingmeloen), Tutti frutti, vijgen |
Soep |
Natriumarme bouillonblokjes, natriumarme soeparoma, natriumarme soep in pakjes of blik, zonder zout bereide bouillon |
Blik- en diepvriessoep, cup-a-soup, bouillonblokjes, bouillonpoeder, bouillontabletten, gewoon soeparoma, gewone soep in pak, met zout bereide bouillon, natriumarme bouillonpoeder van Hela en Maggi, Opkikker |
Vlees |
Alle soorten vers en diepvriesvlees zonder zout bereid en ongepaneerd/ongemarineerd, natriumarm vlees en natriumarme vleesgerechten in blik of glas |
Braadworst, döner, gekruid gehakt, gemarineerd of gepaneerd vlees, glas of diepvries (zoals hachee en goulash), hamburgers, kant-en-klaar gekochte snacks (onder andere kroket/frikandel), kant-en-klaar satéstokje, met zout bereid vers en diepvriesvlees, met zout toebereid vlees (zoals blinde vink of slavink), rollade, rolpens, rookworst, saucijsjes, shoarma- en gyrosvlees, varkensnier, verse worst, vlees (in blik) |
Vis: 1-2 keer per week |
Niet gepaneerde diepvriesvis, ongezouten vis in blik of glas met vermelding van ‘natriumarm’, verse rivier- en zeevis, zonder zout bereid, ‘zoutarm’ of ‘ongezouten’ |
Alle gemarineerde vis (zoals zure haring en rolmops), alle gestoomde of gerookte vis (zoals bokking, makreel, paling, zalm), alle schaal- en schelpdieren (onder andere garnalen, gamba, krab, kreeft, mosselen, oesters en slakken), gezouten, gepaneerde diepvriesvis (zoals vissticks), kant-en-klaar gekochte gebakken vis, kant en klare vissalades, met zout bereide rivier- en zeevis, visconserven |
Gevogelte/wild |
Alle soorten wild zonder zout bereid, alle zonder zout bereid en ongepaneerde/ongemarineerde kip, haan of kalkoen zonder zout bereid, ongezouten kip- en kalkoenrollade |
Gezouten kip- en kalkoenrollade, haan of kalkoen, met zout bereid wild, met zout bereide of gemarineerde kip, stukjes kip in glas, wildgerechten in blik |
Vleesvervangers |
Tahoe, tempeh |
Falafel, Quorn, Valess |
Boter, margarine en halvarine |
Alle soorten olie, ongezouten bak- en braadvet, ongezouten frituurvetten, ongezouten (dieet)halvarine, ongezouten (dieet)margarine, ongezouten roomboter, ongezouten vetten |
Gezouten bak- en braadvet, gezouten frituurvet, gezouten (dieet)halvarine, gezouten (dieet)margarine, gezouten roomboter |
Jus en saus |
Zonder zout bereide jus en saus op basis van boter en water |
Alle kant en klare sauzen, juskorrels, -blokjes, -poeder, -cupjes en vloeibare jus, met zout bereide jus en saus |
Kruiden, specerijen en smaakmakers |
Azijn, citroensap, curry ketchup, gemengde kruiden(mix) zonder zout, kokos, kruidenbuiltje, natriumarm aroma (vloeibaar en poeder), -mosterd, -worchestersaus, -tomatenketchup, -tomatenpuree (Del Monte), -mayonaise en -slasaus, oranje snippers, gember, maan- en sesamzaad, smaak- en kleuressence, suiker, vanillesuiker, verse en gedroogde kruiden en specerijen, zoetstof |
Aroma, bakpoeder, cacao, geconcentreerd kruidenmengsel (boemboe) voor bijvoorbeeld bami/nasi, chilisaus, gemengde kruiden met zout, gewone mosterd, gewone sla- en fritessaus, gistextract, himalayazout, Herbamare natriumarm, ketjap, knoflookzout, kruidenmix met zout, mayonaise, natriumarme Aromat, pesto, piccalilly, sausmix, sambal, selderijzout, slamix, tabascosaus, tomaten (gezeefd pak of blik), tomatenketchup, tomatenpuree (overige merken), uienzout, vetsin, worcestersaus, (zee)zout, zuiveringszout |
Groente |
Andijvie, asperges, aubergine, bleekselderij, bloemkool, boerenkool, broccoli, champignons, Chinese kool, courgette, doperwten, groene kool, komkommer, koolraap, koolrabi, kousenband, paprika, peultjes, prei, pompoen, radijs, rode kool, savooie kool, snijbonen, sperziebonen, spitskool, tuinbonen, taugé, ui, venkel, witlof, witte kool, wortelen Natriumarme groente in blik of glas, met de vermelding ‘natriumarm’, ‘zoutarm’, ‘ongezouten’ of ‘zonder toevoeging van keukenzout’ (zoals natriumarme zuurkool, - augurken), zonder zout bereid |
Bamboespruiten, bieten, kant-en-klare groentesalades, kappertjes, groente in blik of glas, diepvriesgroente à la crème, rode kool, postelein, raapstelen, schorseneren, spinazie, spuitjes, zuurkool, zure of zoetzure uitjes, augurken, verse en zongedroogde tomaten, met zout bereide groenten |
Aardappelen, rijst en pasta |
Bami, bulgur, couscous, mie, mihoen, notenpasta, (volkoren)pasta, quinoa (zilvervlies)rijst |
Aardappelen (uit blik/met schil), aardappelschijfjes uit de diepvries, aardappelkroketten, aardappelpuree (uit pakje), kant-en-klare aardappelgerechten, kant-en-klare frites, voorgekruide aardappelen, -partjes of schijfjes/krieltjes, rösti |
Peulvruchten |
- |
Bruine/witte bonen, kapucijners, kikkererwten, kidneybonen, linzen, sojabonen |
Maaltijden |
Natriumarme maaltijden van de maaltijdservice |
Afhaalmaaltijden van de Chinees, toko, pizzeria, snackbar, fastfood zoals Mac Donalds/KFC, gewone maaltijden in blik of diepvries, hartige taart, kant-en-klaarmaaltijden, vers maaltijden van slager en/of groenteboer, wereldgerechten |
Dranken |
Dubbelfrisss (light), frisdrank (light/zero), ijsthee, limonadesiroop, mineraalwater: bronwater van AH, Chaudfontaine, Evian, Spa, Perrier, Vittel, thee, water |
Chocoladedranken, Dubbeldrank, Energydrink (onder andere Red Bull/light), zonder zout bereide groentesap, alle soorten koffie, mineraalwater (zoals Apollinaris, Vichy Célestins, Schweppes soda), smoothie (van fruit/groente), sportdranken (zoals Aquarius), (natriumarm) tomatensap, vruchtendrank en -sap |
Alcoholische dranken |
Advocaat, cognac, (bessen)jenever, kruidenbitter, Radler, rum, sherry, whisky |
Alle soorten wijn, kersen-en rosébier, port |
Diversen |
Amandelspijs, appeltaart, baklava, banketstaaf, biscuit (volkoren), boterkoek, bonbon, brownie naturel, chips natriumarm (Nosalt, Tyrrells), chocolade, eierkoek, speculaas, gewone biscuits, Japanse mix, kauwgom (suikervrij), kastanje, Mars, pepermunt, roomijs, snoepje, spekjes, spekkoek, stroopwafel, studentenhaver, zoete popcorn, (vruchten)taart, waterijs, zuurtjes (suikervrij) |
Appelflap, bakpoeder, borrelnootjes, borrelsnacks, brownie met chocolade, cacaopoeder, cake, chips, chocoladereep, alle soorten drop, gevulde koek, gezouten/ongezouten noten en pinda’s, keelpastilles (Wybert, Potter’s), kroepoek, kwarktaart, loempia, M&M’s, Monchou taart, mueslireep, olijven, Snack-a-Jack, Sultana, saucijzen- en worstenbrood, slagroomtaart, Snickers, Twix, Tuc, zoethout(thee), zoutjes, zoute popcorn, zoute stengels, zuiveringszout |
Meer informatie
Boeken
Voor meer informatie en praktische tips kunt u de volgende boeken raadplegen:
- Eten met Plezier: Een dieetboek voor nierpatiënten met recepten en een tabel met voedingswaarden zoals eiwit, natrium, kalium en fosfaat.
- Een beetje minder kalium & zout: Een praktisch kookboek over koken en bakken met óf zonder kaliummedicatie.
Websites
Vragen
Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vragen tijdens het eerstvolgende bezoek of bel naar:
Contact
Opmerkingen
- Ziet u een typfout, een taalkundige fout, of heeft u moeite met de leesbaarheid?
-
Stuur een e-mail naar communicatie@viecuri.nl en we zoeken een passende oplossing.
Disclaimer
Deze informatie is algemeen en geen behandeladvies. De informatie is ook geen vervanging van de afspraken die tussen patiënt en zorgverlener zijn gemaakt. VieCuri kan niet aansprakelijk worden gesteld voor schade als gevolg van mogelijke onjuistheden. Bekijk hier de uitgebreide disclaimer.