Zout- en kaliumarm dieet

Inleiding

U heeft het advies gekregen om een zout- en kaliumarm dieet te volgen. Hieronder vindt u belangrijke informatie en praktische adviezen om dit dieet in uw dagelijkse leven toe te passen.

Zoutarme voeding: basisregels

Het is belangrijk om uw zoutinname te beperken. Dit doet u door: 

  • Geen zout toe te voegen tijdens het koken.
  • Gebruik te maken van verse of gedroogde kruiden en specerijen om uw gerechten op smaak te brengen.
  • Zoute smaakmakers zoals maggi, ketjap, sojasaus of bouillonblokjes te vermijden.

  • Te kiezen voor onbewerkte voedingsmiddelen en deze op smaak te brengen met ongezouten kruiden en specerijen.
  • Let op termen zoals ‘natriumarm’, ‘ongezouten’, en ‘zoutarm’ op verpakkingen. Dit helpt u bij het maken van de juiste keuzes.
  • Zoutrijke tussendoortjes zoals drop, gevulde koek en chips te vermijden.
  • Voorzichtig te zijn met natriumarme dieetproducten zoals dieetzout, ve-tsin en aromat, omdat deze vaak kalium bevatten.

Kaliumarme voeding: basisregels

Bij het volgen van een kaliumarm dieet is het belangrijk om te letten op de hoeveelheid kalium in uw voeding. Dit doet u door:

  • Groenten en aardappelen in ruim water te koken. Hierdoor gaat ongeveer 1/3 deel van het kalium verloren. Snijd ze in kleinere stukken voor een groter effect.
  • Geen kookvocht te gebruiken voor het maken van saus of soep, omdat dit vocht veel kalium bevat.
  • Groenten te blancheren voor het roerbakken om het kaliumgehalte te verlagen.
  • Rijst of pasta te kiezen in plaats van aardappelen, omdat deze minder kalium bevatten.

  • Op te letten met gerechten zoals stamppot en frites, die veel kalium bevatten.

  • Groenten af te wisselen, omdat de hoeveelheid kalium per soort verschilt. Spinazie bevat 2 keer zoveel kalium en postelein zelfs 3 keer zoveel kalium in vergelijking tot een gemiddelde portie groente.
  • Rauwkost te eten in kleinere hoeveelheden, omdat dit meer kalium bevat dan gekookte groente.
  • Te kiezen voor fruitsoorten met een laag kaliumgehalte, en af te wisselen tussen verschillende soorten.

Dieetzout en mineralenzout bevatten vaak kalium in plaats van natrium. Dit is niet geschikt als u een kaliumarm dieet volgt. Controleer daarom altijd de verpakking op vermeldingen zoals ‘kaliumzout’ of E50, en vermijd producten met deze ingrediënten.

 

Let op! Het laten weken van aardappelen in water voor het koken werd vroeger aangeraden om het kaliumgehalte te verlagen. Dit blijkt echter niet zo effectief te zijn. Er gaat slechts een klein deel van het kalium verloren en daarnaast vermindert het ook de hoeveelheid andere belangrijke stoffen zoals mineralen en vitamine C. Bovendien kan het weken de smaak van de aardappelen nadelig beïnvloeden. Het is dus niet nodig om aardappelen in water te laten weken. 

Gebruik van zout- en kaliumrijke producten

Let goed op met het gebruik van producten die veel zout of kalium bevatten. Hieronder vindt u een tabel met voedingsmiddelen die wel of niet zijn toegestaan. Ons advies is om voornamelijk te kiezen voor producten uit de kolom 'toegestaan'. Hiermee kunt u uw zout- en kaliuminname beter onder controle houden.

Toegestaan

Niet toegestaan

Brood

Beschuit, bruin broodje (hard/zacht), bruinbrood, cornflakes, crackers, cruesli, knäckebröd, muesli, notenbrood, ontbijtkoek, roggebrood (licht/donker), speltbrood, stokbrood, toastje, volkorenbrood, volkoren zuurdesembrood, witbrood

Drinkontbijt, fruitontbijt, (ham-kaas)croissant, kaas-/uienbrood, krentenbrood met/zonder spijs, notenbrood, pitabroodje, pizzabrood, saucijzenbroodje, wit broodje (hard/zacht), worstenbroodje, wraps

Vleeswaren

Achterham (gegrild), bloedworst, boterhamworst, casselerrib, cornedbeef, filet americain, fricandeau, gebraden gehakt, grillworst, kalkoenfilet, kalkoen fricandeau, katenspek, kipfilet, licht gezouten runderrookvlees, palingworst, rosbief, schouderham, worstsoorten als gekookte worst, smeerleverworst en theeworst

Bacon, boerenmetworst, cervelaat, chorizo, gezouten runderrookvlees, kant en klare vlees-vis-kip-en eiersalades, knakworst, ontbijtspek, ossenworst, rauwe ham, rookspek, rookworst, salami, snijworst, Turkse worst

Kaas

Boursin, brie, camembert, Emmentaler, geitenkaas, gruyère, hüttenkäse, Kees kaas, Maasdammer, Maaslander, mascarpone, 30+ Milner met minder zout, MonChou, mozzarella, Ricotta, schapenkaas, zuivelspread (zoals Philadelphia)

Bluefort, 40+ Edammer, feta, 48+ Goudse oude kaas, Gorgonzola, Heksenkaas, 30+ jong belegen Linera, korstloze kaas met uitzondering van de hiernaast genoemde soorten, 20+ en 40+ Leidse- of Friese nagelkaas, natriumarme kaas, Limburgse kaas, rookkaas, Roquefort, smeerkaas, Zwitserse strooikaas

Ei

Ei en eiergerechten zonder zout

Ei en eiergerechten met zout

Zoet beleg

Chocoladehagelslag (melk), chocoladepasta (melk), honing, jam, keukenstroop, muisjes, vruchtenhagelslag

Appel- en perenstroop, chocoladehagelslag (puur), chocoladepasta (puur)

Hartig beleg

Groente- en sandwichspread

Kant-en-klare salades, pindakaas

Melk en melkproducten

Crème fraîche, Griekse yoghurt, hangop, (karne)melk (met fruitsmaak), koffiemelk, koffiemelkpoeder, koffieroom, kwark, pap, pudding, slagroom, sojamelk, sojavla, vla, yoghurt(drank), zelfgemaakte milkshake, zure room

Meer dan ½ liter melk of melkproducten per dag, chocolademelk en -vla, gecondenseerde melk, kant-en-klare milkshake, Turkse yoghurt (zoals Ayran), vruchtenkwark, vruchtenyoghurt

Fruit

Aardbeien, abrikozen, ananas, appel, appelmoes, blauwe bessen, bosbessen, bramen, citroen (sap), cranberry’s, druiven, frambozen, grapefruit, kaki, kiwi, kruisbessen, mandarijn, mango, nectarine, passievrucht, peer, perzik, pruim, sinaasappel, (water)meloen, papaja, vruchtencompote, vruchten op siroop, zwarte bessen

Avocado, banaan, gedroogde abrikozen-appel-en pruimen, kersen,

Krenten/ rozijnen, pruimen, rabarbermoes, rode bessen, suikermeloen (Galia, honingmeloen), Tutti frutti, vijgen

Soep

Natriumarme bouillonblokjes, natriumarme soeparoma, natriumarme soep in pakjes of blik, zonder zout bereide bouillon

Blik- en diepvriessoep, cup-a-soup, bouillonblokjes, bouillonpoeder, bouillontabletten, gewoon soeparoma, gewone soep in pak, met zout bereide bouillon, natriumarme bouillonpoeder van Hela en Maggi, Opkikker

Vlees

Alle soorten vers en diepvriesvlees zonder zout bereid en ongepaneerd/ongemarineerd, natriumarm vlees en natriumarme vleesgerechten in blik of glas

Braadworst, döner, gekruid gehakt, gemarineerd of gepaneerd vlees, glas of diepvries (zoals hachee en goulash), hamburgers, kant-en-klaar gekochte snacks (onder andere kroket/frikandel), kant-en-klaar satéstokje, met zout bereid vers en diepvriesvlees, met zout toebereid vlees (zoals blinde vink of slavink), rollade, rolpens, rookworst, saucijsjes, shoarma- en gyrosvlees, varkensnier, verse worst, vlees (in blik)

Vis: 1-2 keer per week

Niet gepaneerde diepvriesvis, ongezouten vis in blik of glas met vermelding van ‘natriumarm’, verse rivier- en zeevis, zonder zout bereid, ‘zoutarm’ of ‘ongezouten’

Alle gemarineerde vis (zoals zure haring en rolmops), alle gestoomde of gerookte vis (zoals bokking, makreel, paling, zalm), alle schaal- en schelpdieren (onder andere garnalen, gamba, krab, kreeft, mosselen, oesters en slakken), gezouten, gepaneerde diepvriesvis (zoals vissticks), kant-en-klaar gekochte gebakken vis, kant en klare vissalades, met zout bereide rivier- en zeevis, visconserven

Gevogelte/wild

Alle soorten wild zonder zout bereid, alle zonder zout bereid en ongepaneerde/ongemarineerde kip, haan of kalkoen zonder zout bereid, ongezouten kip- en kalkoenrollade

Gezouten kip- en kalkoenrollade, haan of kalkoen, met zout bereid wild, met zout bereide of gemarineerde kip, stukjes kip in glas, wildgerechten in blik

Vleesvervangers

Tahoe, tempeh

Falafel, Quorn, Valess

Boter, margarine en halvarine

Alle soorten olie, ongezouten bak- en braadvet, ongezouten frituurvetten, ongezouten (dieet)halvarine, ongezouten (dieet)margarine, ongezouten roomboter, ongezouten vetten

Gezouten bak- en braadvet, gezouten frituurvet, gezouten (dieet)halvarine, gezouten (dieet)margarine, gezouten roomboter

Jus en saus

Zonder zout bereide jus en saus op basis van boter en water

Alle kant en klare sauzen, juskorrels, -blokjes, -poeder, -cupjes en vloeibare jus, met zout bereide jus en saus

Kruiden, specerijen en smaakmakers

Azijn, citroensap, curry ketchup, gemengde kruiden(mix) zonder zout, kokos, kruidenbuiltje, natriumarm aroma (vloeibaar en poeder), -mosterd, -worchestersaus, -tomatenketchup, -tomatenpuree (Del Monte), -mayonaise en -slasaus, oranje snippers, gember, maan- en sesamzaad, smaak- en kleuressence, suiker, vanillesuiker, verse en gedroogde kruiden en specerijen, zoetstof

Aroma, bakpoeder, cacao, geconcentreerd kruidenmengsel (boemboe) voor bijvoorbeeld bami/nasi, chilisaus, gemengde kruiden met zout, gewone mosterd, gewone sla- en fritessaus, gistextract, himalayazout, Herbamare natriumarm, ketjap, knoflookzout, kruidenmix met zout, mayonaise, natriumarme Aromat, pesto, piccalilly, sausmix, sambal, selderijzout, slamix, tabascosaus, tomaten (gezeefd pak of blik), tomatenketchup, tomatenpuree (overige merken), uienzout, vetsin, worcestersaus, (zee)zout, zuiveringszout

Groente

Andijvie, asperges, aubergine, bleekselderij, bloemkool, boerenkool, broccoli, champignons, Chinese kool, courgette, doperwten, groene kool, komkommer, koolraap, koolrabi, kousenband, paprika, peultjes, prei, pompoen, radijs, rode kool, savooie kool, snijbonen, sperziebonen, spitskool, tuinbonen, taugé, ui, venkel, witlof, witte kool, wortelen

Natriumarme groente in blik of glas, met de vermelding ‘natriumarm’, ‘zoutarm’, ‘ongezouten’ of ‘zonder toevoeging van keukenzout’ (zoals natriumarme zuurkool, - augurken), zonder zout bereid

Bamboespruiten, bieten, kant-en-klare groentesalades, kappertjes, groente in blik of glas, diepvriesgroente à la crème, rode kool, postelein, raapstelen, schorseneren, spinazie, spuitjes, zuurkool, zure of zoetzure uitjes, augurken, verse en zongedroogde tomaten, met zout bereide groenten

Aardappelen, rijst en pasta

Bami, bulgur, couscous, mie, mihoen, notenpasta, (volkoren)pasta, quinoa (zilvervlies)rijst

Aardappelen (uit blik/met schil), aardappelschijfjes uit de diepvries, aardappelkroketten, aardappelpuree (uit pakje), kant-en-klare aardappelgerechten, kant-en-klare frites, voorgekruide aardappelen, -partjes of schijfjes/krieltjes, rösti

Peulvruchten

-

Bruine/witte bonen, kapucijners, kikkererwten, kidneybonen, linzen, sojabonen

Maaltijden

Natriumarme maaltijden van de maaltijdservice

Afhaalmaaltijden van de Chinees, toko, pizzeria, snackbar, fastfood zoals Mac Donalds/KFC, gewone maaltijden in blik of diepvries, hartige taart, kant-en-klaarmaaltijden, vers maaltijden van slager en/of groenteboer, wereldgerechten

Dranken

Dubbelfrisss (light), frisdrank (light/zero), ijsthee, limonadesiroop, mineraalwater: bronwater van AH, Chaudfontaine, Evian, Spa, Perrier, Vittel, thee, water

Chocoladedranken, Dubbeldrank, Energydrink (onder andere Red Bull/light), zonder zout bereide groentesap, alle soorten koffie, mineraalwater (zoals Apollinaris, Vichy Célestins, Schweppes soda), smoothie (van fruit/groente), sportdranken (zoals Aquarius), (natriumarm) tomatensap, vruchtendrank en -sap

Alcoholische dranken

Advocaat, cognac, (bessen)jenever, kruidenbitter, Radler, rum, sherry, whisky

Alle soorten wijn, kersen-en rosébier, port

Diversen

Amandelspijs, appeltaart, baklava, banketstaaf, biscuit (volkoren), boterkoek, bonbon, brownie naturel, chips natriumarm (Nosalt, Tyrrells), chocolade, eierkoek, speculaas, gewone biscuits, Japanse mix, kauwgom (suikervrij), kastanje, Mars, pepermunt, roomijs, snoepje, spekjes, spekkoek, stroopwafel, studentenhaver, zoete popcorn, (vruchten)taart, waterijs, zuurtjes (suikervrij)

Appelflap, bakpoeder, borrelnootjes, borrelsnacks, brownie met chocolade, cacaopoeder, cake, chips, chocoladereep, alle soorten drop, gevulde koek, gezouten/ongezouten noten en pinda’s, keelpastilles (Wybert, Potter’s), kroepoek, kwarktaart, loempia, M&M’s, Monchou taart, mueslireep, olijven, Snack-a-Jack, Sultana, saucijzen- en worstenbrood, slagroomtaart, Snickers, Twix, Tuc, zoethout(thee), zoutjes, zoute popcorn, zoute stengels, zuiveringszout

Meer informatie

Boeken

Voor meer informatie en praktische tips kunt u de volgende boeken raadplegen:

  • Eten met Plezier: Een dieetboek voor nierpatiënten met recepten en een tabel met voedingswaarden zoals eiwit, natrium, kalium en fosfaat. 
  • Een beetje minder kalium & zout: Een praktisch kookboek over koken en bakken met óf zonder kaliummedicatie. 

Websites

Vragen

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vragen tijdens het eerstvolgende bezoek of bel naar:

Contact

Opmerkingen

  • Ziet u een typfout, een taalkundige fout, of heeft u moeite met de leesbaarheid?
  • Ziet u teksten of afbeeldingen met auteursrechten die wij niet hebben vermeld?

Stuur een e-mail naar communicatie@viecuri.nl en we zoeken een passende oplossing.

Disclaimer

Deze informatie is algemeen en geen behandeladvies. De informatie is ook geen vervanging van de afspraken die tussen patiënt en zorgverlener zijn gemaakt. VieCuri kan niet aansprakelijk worden gesteld voor schade als gevolg van mogelijke onjuistheden. Bekijk hier de uitgebreide disclaimer.

scroll terug naar boven