Inleiding
Goede voeding kan veel helpen bij darmklachten zoals obstipatie (verstopping) of diarree. Uw diëtist heeft u al voedingsadviezen gegeven. Hier leest u alles rustig na.
Obstipatie
Obstipatie betekent dat u minder dan 3 keer per week harde ontlasting heeft. Dit komt doordat de ontlasting te lang in de dikke darm blijft zitten. Hoe langer de ontlasting blijft zitten, hoe harder en droger deze wordt.
Verkeerde leef- en voedingsgewoonten kunnen obstipatie verergeren. Vaak bevat de dagelijkse voeding te weinig voedingsvezels en/of vocht. Ook kan weinig lichaamsbeweging een rol spelen.
Obstipatie kan veel klachten geven, zoals:
- Een opgezette buik
- Een vol gevoel met slechte eetlust
- Misselijkheid
- Zuurbranden
- Hoofdpijn
- Aambeien
Diarree
Diarree betekent dat u meer dan 3 à 4 keer per dag dunne ontlasting heeft, gedurende meerdere dagen. Diarree kan veroorzaakt worden door een bacteriële infectie of verkeerde voedingsgewoonten, zoals een gebrek aan voedingsvezels.
Diarree kan veel klachten geven, zoals:
- Waterdunne ontlasting, vaak meerdere keren per dag
- Plotselinge aandrang om naar het toilet te gaan
- Moeite met het ophouden van de ontlasting
- Verandering in kleur en geur van de ontlasting
Afhankelijk van de oorzaak kunnen ook andere klachten voorkomen, zoals:
- Misselijkheid
- Braken
- Koorts
- Buikpijn en buikkrampen
- Een algemeen ziek gevoel
Voedings- en leefstijladviezen
Eet voldoende voedingsvezels
Voedingsvezels zijn belangrijk voor een gezonde spijsvertering en goede ontlasting. Ze helpen de ontlasting zacht te houden door vocht vast te houden. Bij diarree zorgen vezels ervoor dat de ontlasting dikker wordt. Ook stimuleren vezels de darmbeweging.
Vezels zijn er in twee soorten. Het is het beste om een combinatie van deze vezels te eten.
- Oplosbare vezels: Deze vezels komen onverteerd in de dikke darm terecht. Darmbacteriën breken deze vezels af, wat stoffen en gassen oplevert. Deze gassen helpen de ontlasting luchtig en soepel te blijven. De stoffen worden gebruikt als energiebron voor de bacteriën en darmcellen. Oplosbare vezels vind je vooral in groenten, fruit en peulvruchten.
- Niet oplosbare vezels: Deze vezels worden niet verteerd en werken als een spons. Ze nemen veel vocht op, waardoor de ontlasting zachter wordt en het volume vergroot. Niet-oplosbare vezels vind je in granen zoals bruin brood, zemelen, volkorenpasta en havermout.
Het is goed om 30 tot 40 gram vezels per dag te eten. U kunt met de tabel aan het eind van deze pagina berekenen hoeveel vezels u in uw voeding kunt opnemen. Op www.vezeltest.info kunt u controleren of u dagelijks voldoende vezels eet.
Als u niet gewend bent aan veel vezels, kunt u in het begin last krijgen van winderigheid of een opgeblazen gevoel. Dit komt doordat bacteriën in de dikke darm extra gas vormen bij het verwerken van vezels. Na verloop van tijd zal dit minder worden.
Drink voldoende
Het is belangrijk om minstens 2 liter water per dag te drinken, vooral als u veel vezels eet. Vezels hebben vocht nodig om goed te functioneren. Als u te weinig drinkt, kunnen vezels niet goed hun werk doen. Dit kan leiden tot harde en droge ontlasting.
Bij diarree is extra vocht nog belangrijker. Drink 2 tot 3 liter vocht per dag om uitdroging te voorkomen. Dit helpt om uw lichaam goed gehydrateerd te blijven.
Regelmatig eetpatroon
Eet drie hoofdmaaltijden per dag en voeg bij voorkeur drie tussendoortjes toe. Probeer op regelmatige tijden te eten. Neem de tijd om rustig te eten en goed te kauwen. Het ontbijt is erg belangrijk. Het zet na de nacht uw darmen weer in beweging.
Voldoende lichaamsbeweging
Beweging helpt uw darmen goed te functioneren. Het stimuleert de darmbeweging. Het is aan te raden om dagelijks minimaal een half uur te bewegen, zoals wandelen of fietsen. Regelmatige, matig intensieve lichaamsbeweging is effectiever dan sporadisch intensief sporten. Beweging helpt niet alleen uw darmen, maar ook om te ontspannen. Dit heeft een positieve invloed op uw algehele welzijn.
Ontspanning en slaap
Stress kan uw darmen beïnvloeden. Bij stress stroomt er minder bloed naar uw darmen. Dit kan de werking van uw darmen vertragen, wat leidt tot obstipatie, een opgeblazen gevoel en buikpijn. Om stress te verminderen, kunt u hulp zoeken bij een praktijkondersteuner of psycholoog. Daarnaast kunnen ontspanningsoefeningen, mindfulness en vergelijkbare technieken nuttig zijn.
Een goede nachtrust is essentieel voor uw gezondheid. Bij onvoldoende slaap heeft uw lichaam niet genoeg tijd om de voeding goed te verwerken. Dit kan leiden tot buikklachten. Te weinig slaap zorgt ook voor een lagere aanmaak van leptine, een hormoon dat aangeeft wanneer u verzadigd bent. Een tekort aan leptine kan ertoe leiden dat u meer eet dan nodig is. Dit verhoogt het risico op klachten zoals een opgeblazen gevoel en winderigheid.
Bij aandrang naar het toilet
Het is belangrijk om aandrang naar het toilet niet op te houden. Wanneer u de aandrang negeert, kan de ontlasting verder indikken. Als u dit vaak doet, kunnen uw darmen stoppen met het geven van signalen. Dit maakt de stoelgang nog moeilijker. Het is beter om regelmatig naar het toilet te gaan zodra u aandrang voelt.
Medicijnen
Als veranderingen in uw leef- en eetgewoonten niet helpen, kan uw arts medicijnen voorschrijven. Er zijn ook 'natuurlijke' producten, zoals senna-peulen, die de stoelgang kunnen verbeteren. Wees voorzichtig met deze producten, omdat er nog onzekerheid is over hun effect op de darmwand. Raadpleeg uw huisarts of apotheker voor advies over het gebruik van laxeermiddelen.
Probiotica
Goede bacteriën in uw darmen, ook wel darmflora genoemd, helpen bij een gezonde stoelgang. Bij verstoringen, zoals bij diarree of obstipatie, kunnen probiotica nuttig zijn. Probiotica zijn producten met levende bacteriën en zijn te vinden in melkdrankjes (zoals Yakult of Actimel), yoghurt (zoals Vifit of Activa), vruchtensap of capsules. Vraag uw diëtist welk product voor u het beste werkt.
Fabels
Er zijn veel onjuiste adviezen ontstaan in de loop der jaren. Het gebruik van rijst, banaan of chocolade heeft geen effect op het stoppen van diarree of het bevorderen van de stoelgang. Het advies om bij diarree alleen beschuit met slappe thee te eten is verouderd. Probeer bij diarree gewoon normaal te blijven eten.
Voedingsvezeltabel
In onderstaande tabel staan de meest voorkomende producten met vezel. U kunt met behulp van de tabel berekenen of uw voeding volgens het advies 30-40 gram vezel bevat en eventueel bekijken met welke producten u de voeding kunt verrijken.
Product |
Hoeveelheid |
Gram vezels |
---|---|---|
Brood en broodvervangers |
||
All bran |
1 portie (40 gram) |
5,5 |
Beschuit licht |
1 stuk |
0,5 |
Beschuit volkoren |
1 stuk |
1 |
Brinta |
5 eetlepels (25 gram) |
2,5 |
Brinta wake up drinkontbijt |
1 zakje (25 gram) |
3,5 |
Broodje wit |
1 stuk |
1,5 |
Broodje bruin |
1 stuk |
2,5 |
Broodje volkoren |
1 stuk |
4 |
Brood wit |
1 snee |
1 |
Brood tarwe |
1 snee |
1,5 |
Brood volkoren |
1 snee |
2,5 |
Brood volkoren met zaden/pitten |
1 snee |
2,5 |
Brood meergranen met zaden/pitten |
1 snee |
2 |
Brood maïs |
1 snee |
1,5 |
Cornflakes |
5 eetlepels (25 gram) |
1 |
Cruesli |
1 portie (40 gram) |
2,5 |
Havermout |
5 eetlepels (25 gram) |
2 |
Knäckebrod volkoren |
1 stuk |
1,5 |
Knäckebrod vezelrijk |
1 stuk |
2,5 |
Krentenbol |
1 stuk |
2 |
Krentenbrood |
1 snee |
1 |
Krentenbrood volkoren |
1 snee |
2,5 |
Mueslibol |
1 stuk |
3,5 |
Mueslibrood |
1 snee |
2,5 |
Muesli |
1 portie (40 gram) |
3,5 |
Quaker volvezel |
1 portie (40 gram) |
6,5 |
Roggebrood donker |
1 snee |
2,5 |
Roggebrood licht |
1 snee |
2 |
Weetabix |
1 portie (40 gram) |
4 |
Granen, deegwaren en aardappel (bereid) |
||
Aardappel (puree) |
1 opscheplepel (50 gram) |
1 |
Aardappel, zoet |
1 opscheplepel (50 gram) |
1 |
Bulgur |
1 opscheplepel (60 gram) |
3 |
Couscous, volkoren |
1 opscheplepel (60 gram) |
2 |
Couscous, wit |
1 opscheplepel (60 gram) |
1 |
Pasta, volkoren |
1 opscheplepel (50 gram) |
2,5 |
Pasta, wit |
1 opscheplepel (50 gram) |
1,5 |
Rijst, wit |
1 opscheplepel (55 gram) |
1 |
Rijst, zilvervlies |
1 opscheplepel (55 gram) |
1,5 |
Quinoa |
1 opscheplepel (50 gram) |
1,5 |
Groenten (*bereid) |
||
Andijvie* |
100 gram |
2 |
Aubergine* |
100 gram |
2,5 |
Augurk |
100 gram |
1 |
Boerenkool* |
100 gram |
2,5 |
Bloemkool* |
100 gram |
2 |
Bleekselderij |
100 gram |
1 |
Broccoli* |
100 gram |
3 |
Courgette* |
100 gram |
1 |
Chinese kool* |
100 gram |
2,5 |
Doperwten* |
100 gram |
4,5 |
Groene kool |
100 gram |
3 |
Komkommer (met schil) |
100 gram |
0,5 |
Knolselderij* |
100 gram |
5 |
Maïs (uit pot/blik) |
100 gram |
3,5 |
Paksoi* |
100 gram |
1 |
Paprika |
100 gram |
2 |
Pastinaak |
100 gram |
5 |
Pompoen* |
100 gram |
1 |
Prei* |
100 gram |
2 |
Rode kool* |
100 gram |
3 |
Rode biet* |
100 gram |
3 |
Sperziebonen* |
100 gram |
3 |
Spinazie* |
100 gram |
1,5 |
Spitskool* |
100 gram |
2,5 |
Sla |
100 gram |
1 |
Tomaat |
100 gram |
1 |
Tuinbonen* |
100 gram |
5 |
Witte kool* |
100 gram |
3 |
Zuurkool* |
100 gram |
3 |
Peulvruchten (bereid) |
||
Bruine bonen |
1 opscheplepel (60 gram) |
4,5 |
Kapucijners |
1 opscheplepel (60 gram) |
5,5 |
Kidneybonen |
1 opscheplepel (60 gram) |
4 |
Kikkererwten |
1 opscheplepel (60 gram) |
4 |
Linzen |
1 opscheplepel (60 gram) |
3 |
Spliterwten |
1 opscheplepel (60 gram) |
4 |
Witte bonen |
1 opscheplepel (60 gram) |
4 |
Fruit |
||
Fruit (geen citrusvrucht) |
1 stuks |
2 |
Citrusfruit |
1 stuks |
1,5 |
Gedroogde abrikozen, pruimen |
5 stuks |
6,5 |
Tutti frutti |
1 schaaltje (80 gram) |
10 |
Gedroogde vijgen |
3 stuks |
6 |
Krenten, rozijnen |
1 eetlepel |
1 |
Noten, zaden en pitten |
||
Amandelen |
1 handje (25 gram) |
2 |
Cashewnoten |
1 handje (25 gram) |
1 |
Hazelnoten |
1 handje (25 gram) |
2 |
Macadamianoten |
1 handje (25 gram) |
2 |
Pecannoten |
1 handje (25 gram) |
1 |
Pijnboompitten |
1 handje (25 gram) |
0,5 |
Pinda's |
1 handje (25 gram) |
1,5 |
Pistachenoten |
1 handje (25 gram) |
2 |
Pompoenpitten |
1 handje (25 gram) |
1 |
Walnoten |
1 handje (25 gram) |
1 |
Zonnebloempitten |
1 handje (25 gram) |
1 |
Extra's |
||
Evergreen |
1 stuks |
1,5 |
Mueslireep |
1 stuks |
1,5 |
Mueslikoek |
1 stuks |
1 |
Ontbijtkoek |
1 plak (30 gram) |
1 |
Volkorenontbijtkoek |
1 plak (30 gram) |
1,5 |
Rijstwafel |
1 stuks |
0,5 |
Volkorenbiscuit |
1 stuks |
0,5 |
Geroosterde kikkererwten |
1 eetlepel (20 gram |
2,5 |
Popcorn |
1 zakje (25 gram) |
1,5 |
Toevoegingen |
||
Fibrex |
3 eetlepels (25 gram) |
18,5 |
Lijnzaad |
1 eetlepel (5 gram) |
1,5 |
Tarwekiemen |
4 eetlepels (25 gram) |
4 |
(Tarwe)zemelen |
3 eetlepels (15 gram) |
7 |
Meer informatie
Voedingscentrum
Voor informatie over vezels, obstipatie en diarree kunt u terecht bij het Voedingscentrum. U kunt hen bereiken via telefoonnummer (070) 306 88 88 of hun website www.voedingscentrum.nl bezoeken.
Nederlandse Maag Lever Darm Stichting
Voor meer informatie over maag-, lever- en darmproblemen kunt u contact opnemen met de Nederlandse Maag Lever Darm Stichting. Bel naar (030) 605 58 81 of bezoek hun website www.mlds.nl voor meer informatie.
Op de website van de Maag Lever Darm Stichting vindt u ook tips over hoe u vezelrijke voeding kunt opnemen in uw dieet. U kunt dit vinden via https://www.mlds.nl/hoe-gezond-is-jouw-buik/artikelen/vezelmeter-vezelrijk/.
Vragen
Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vragen tijdens het eerstvolgende bezoek of bel naar:
Contact
Opmerkingen
- Ziet u een typfout, een taalkundige fout, of heeft u moeite met de leesbaarheid?
-
Stuur een e-mail naar communicatie@viecuri.nl en we zoeken een passende oplossing.
Disclaimer
Deze informatie is algemeen en geen behandeladvies. De informatie is ook geen vervanging van de afspraken die tussen patiënt en zorgverlener zijn gemaakt. VieCuri kan niet aansprakelijk worden gesteld voor schade als gevolg van mogelijke onjuistheden. Bekijk hier de uitgebreide disclaimer.