Beter, sneller en preciezer opereren: 3D-technieken handig hulpmiddel bij lastige schouderproblemen

De chirurgen van VieCuri gebruiken steeds meer digitale 3D-technieken vóór en tijdens de operatie. Vooral bij ingewikkelde operaties, zoals een ‘lastige’ breuk, werken onze chirurgen samen met de technische professionals van de Medisch Instrumentele Dienst (MID) van VieCuri. Hierbij is echt sprake van teamwork: de technici maken met een 3D-printer ‘kopieën’ van de botten en gewrichten van de patiënt.

Vervolgens gebruiken de chirurgen deze kunststof kopie om de operatie tot in de puntjes voor te bereiden. Ze zien door het 3D-model precies waar de breuk zit en hoe ze deze het beste kunnen behandelen. Ook kunnen ze testen of ze met hun instrumenten overal goed bij kunnen. En de schroeven en platen die nodig zijn om de breuk te maken, worden vooraf precies op maat gemaakt. Dit alles zorgt dat de operatie niet alleen sneller maar ook beter gaat. Er is minder kans op complicaties en infecties. Dit zorgt weer voor een beter en sneller herstel.

Schouderzorg op maat

Orthopedisch chirurg Freek Hollman is blij met deze ontwikkeling. “VieCuri is een erkend STZ-ziekenhuis voor topklinische schouderzorg. We lopen internationaal voorop in het gebruik van deze 3D-technieken. Het belangrijkste voordeel van die techniek is dat we schouderzorg op maat leveren.” Sinds dit jaar gebruikt het team de 3D-printer vaker, vooral bij lastige schouderproblemen. “Door een CT-scan van beide schouders te maken, kunnen we de natuurlijke stand van de gezonde schouder zien. Die informatie gebruiken we om de breuk zo goed mogelijk te herstellen.”

HoloLens
Tijdens de operatie maakt de chirurg ook gebruik van een HoloLens. Dit is een speciale bril die de botten of de breuk projecteert over de werkelijkheid. Hierdoor ziet de specialist precies in welk gebied hij gaat snijden. Dit soort technieken zorgt ervoor dat de chirurg zijn werk nog beter kan doen. Met grote winst voor de patiënt. “Ik merk dat de operatie sneller verloopt, waardoor er minder kans is op complicaties. Ook kan ik heel precies werken, waardoor de breuk nog beter aan elkaar wordt gezet. Daardoor hebben mensen na de operatie minder last van pijn of beperkingen.”

Een operatie blijft mensenwerk
Ondanks deze technieken, blijft een operatie altijd mensenwerk, benadrukt de chirurg. “De printer en HoloLens, en ook andere 3D-technieken, zijn echt hulpmiddelen. Hiermee kunnen wij een beter resultaat voor de patiënt bereiken. Ik leg de nadruk op het woord ‘wij’, want het medische team gaat samen rond de computer zitten met de technische professionals van de Medisch Instrumentale Dienst. Samen kijken we hoe we een breuk het beste kunnen herstellen.”

Speciaal gevalletje
De 69-jarige Rob Schuring uit Arcen plukt de vruchten van deze vernieuwende aanpak. Tijdens een klusje in de tuin viel hij van een ladder, kwam ongelukkig terecht en brak allebei zijn schouders. “Ik wist gelijk dat het mis was”, vertelt hij. In de linkerschouder bleek een ‘schone’ breuk te zitten die vanzelf zou genezen. Maar het rechter schouderblad was op meerdere plaatsen gebroken. “Ik was een speciaal gevalletje, zei chirurg Hollman tegen mij. Er was geen andere optie dan opereren; er moesten een plaat en schroeven in mijn schouder. We zijn buitengewoon goed begeleid door deze chirurg en erg te spreken over de persoonlijke aandacht in VieCuri. Ik kreeg een duidelijke uitleg hoe hij de operatie met hulp van 3D-technieken ging uitvoeren.”

Heel tevreden
Eind juli vond de operatie plaats en meneer Schuring is heel tevreden over het resultaat. “Tien dagen na de ingreep, toen de wond schoon was, ben ik al oefeningen gaan doen in het warme water van Thermaalbad Arcen. Daar heb ik bijna elke dag aan mijn herstel gewerkt. Ik kan nu, 5 maanden later, bijna alles weer.” Meneer Schuring ervaart in de praktijk nog kleine beperkingen, waar hij niet veel last van heeft. “Het is bijvoorbeeld lastig om een paar borden uit het bovenste keukenkastje te pakken omdat ik wat kracht mis. De tijd moet het leren of dat terug komt. Maar tegelijk hindert het mij niet erg. Ik ben met pensioen, het is wat het is.”

Berend en Maichel werken als medisch technicus

"De inzet van de 3D-printer geeft ons nieuwe mogelijkheden."

Berend en Maichel werken als medisch technicus bij de Medisch Instrumentele Dienst (MID). De afdeling adviseert onder andere bij de aankoop van nieuwe medische apparaten. Ook zorgen ze voor het onderhoud en reparaties van apparatuur. “3D-technieken zoals de 3D-printer geven ons nieuwe mogelijkheden. Het betekent wel een grote investering. In aankoopkosten maar ook in opleiding. Er is geen standaard cursus om de software echt goed te leren kennen. Dat leer je niet zomaar in een weekje”, vertelt Berend.

Goed eindresultaat
Inmiddels weten de technische experts precies wat ze kunnen verwachten van de 3D-printer. En hoe ze er het meest optimale resultaat uit halen. Maichel: “Wij zijn niet medisch onderlegd, dus de chirurg vertelt ons wat hij wil. Vervolgens gaan wij aan de slag met het 3D ontwerpen. Tijdens het proces overleggen we vaak met de specialist, om samen het model aan te passen. We hebben elkaar echt nodig om tot een goed resultaat te komen.”

Teamwork
In het kader van dat teamwork noemen Berend en Maichel ook de klinisch fysicus en de deskundige steriele medische hulpmiddelen van VieCuri. “Deze beide collega’s zijn onder andere verantwoordelijk voor het opstellen van nieuwe procedures. Wij zijn jongens van de praktijk, maar tegelijk mag je niet zomaar 3D-technieken inzetten zonder aan strenge medische regels te voldoen. Er is binnen VieCuri hard gewerkt om deze ingewikkelde procedure te doorlopen zodat het gebruik van de 3D-printer overal aan voldoet.”

Patiënt beter maken
Zowel Berend als Maichel geeft het veel voldoening dat ze werken aan een tastbaar product dat de patiënt kan helpen. Maichel: “Het product dat je print, gaat echt naar de patiënt. Dat is een aparte beleving.” Ook Berend vindt dit interessant aan zijn werk. “Op mijn zestiende koos ik voor de techniek. Ik kon toen niet bedenken dat ik een bijdrage zou leveren aan iets dat een operatie en dus een patiënt beter kan maken. Dit is een heel mooi onderdeel van mijn vak.”