Geïndividualiseerde behandeling voor oudere longkankerpatiënt een stap dichterbij

Recent is de eerste patiënt geïncludeerd in de ELDAPT-studie. Onderzoekers dr. Judith van Loon (MAASTRO clinic), dr. Anne-Marie Dingemans (Maastricht UMC+) en dr. Maryska Janssen-Heijnen (VieCuri Medisch Centrum) hebben in 2014 1,3 miljoen euro subsidie ontvangen van Alpe d’HuZes – KWF Kankerbestrijding voor dit gezamenlijke onderzoeksproject naar de optimale behandeling van longkanker bij ouderen. Met het includeren van de eerste patiënt zetten de onderzoekers een belangrijke nieuwe stap. Longkanker komt veel voor bij ouderen: 30% van de longkankerpatiënten is ouder dan 75 jaar. Tot nu toe is wetenschappelijk onderzoek met name bij jongere longkankerpatiënten verricht, gezien de leeftijdsgrens die vaak bepalend is voor deelname. Hierdoor is weinig bekend over de beste behandeling voor de oudere patiënt. De komende vier jaar worden daarom bij patiënten met stadium III niet-kleincellige longkanker twee typen behandeling met elkaar vergeleken: bestraling tegelijkertijd met chemotherapie en bestraling ná chemotherapie.

Bij patiënten tot 75 jaar met lokaal gevorderde longkanker en een goede conditie bestaat de standaardbehandeling uit het gelijktijdig toedienen van chemotherapie en bestraling . “We weten helemaal niet of dit voor oudere patiënten ook de beste behandeling is, aangezien deze gepaard gaat met een toename in bijwerkingen. Samen met de patiënt maken we steeds een afweging tussen het te verwachten resultaat van een behandeling en de kans op ernstige bijwerkingen. We hebben meer handvatten nodig om de beste behandeling te kunnen kiezen”, zegt dr. Judith van Loon, radiotherapeut-oncoloog bij MAASTRO clinic en tevens coördinerend onderzoeker van de studie.

Fitheidstest

Om te bepalen welke behandeling de beste is, is het belangrijk om de conditie van de patiënt vast te stellen. Dit gebeurt nu vaak op basis van inschatting van de arts. Om dit goed te kunnen bepalen, zijn uitgebreide tests nodig. De onderzoekers hopen een test te kunnen ontwikkelen die artsen in staat stelt in relatief korte tijd en zonder teveel belasting voor de patiënt de conditie te bepalen. Mogelijke kandidaten voor de ELDAPT-studie krijgen daarom eerst een uitgebreide fitheidstest, waarmee bepaald wordt of ze kunnen deelnemen aan de studie. Vervolgens wordt geloot tussen twee typen standaardbehandeling: gelijktijdige chemotherapie en bestraling, of chemotherapie en bestraling na elkaar. Tijdens de studie vullen deelnemers regelmatig vragenlijsten in om de kwaliteit van leven te meten. Ook wordt extra bloed en speeksel afgenomen. Dr. Judith van Loon: “Uiteindelijk willen we een betrouwbaar instrument ontwikkelen om voor elke oudere longkankerpatiënt de beste individuele behandeling te kiezen met de beste balans tussen bijwerkingen en overlevingskansen, en daarmee een optimale kwaliteit van leven.”

Nederland en België

In het onderzoek werken artsen van verschillende disciplines nauw samen. Dr. Judith van Loon: “De samenwerking tussen longartsen, bestralingsartsen en geriaters binnen de ELDAPT-studie zien we in de dagelijkse praktijk helaas nog veel te weinig.” De afdelingen longziekten en radiotherapie van bijna 20 ziekenhuizen in Nederland en België gaan deelnemen aan ELDAPT. Voor deze studie is een eigen website ontwikkeld: www.eldapt.org.