Achillespeesscheur

Inleiding

U heeft van uw arts vernomen dat u een achillespeesruptuur heeft. Hier leest u wat een achillespeesruptuur is en hoe deze behandeld kan worden

Wat is een achillespeesruptuur?

De achillespees is de grootste pees van het menselijk lichaam en kan krachten van 500 kilo of meer weerstaan. De achillespees bevestigt de kuitspieren aan het hielbeen.
Een achillespeesruptuur (=scheur) wordt bijna altijd voorafgegaan door een snelle en plotselinge spieractie. Het scheuren van de achillespees gaat meestal gepaard met een plotse hevige pijn laag achter op de kuit of enkel. Lopen is daarna erg beperkt.

Diagnose en onderzoek

Een achillespeesruptuur wordt vastgesteld door lichamelijk onderzoek.

• De belangrijkste test is de Thompson test:
  terwijl u op de buik ligt of op de knieën zit knijpt de arts in de kuitspier, bij een achillespeesruptuur beweegt uw voet dan niet mee (normaal wel). 
• Het defect van de scheur kan vaak gevoeld worden. Er is op de plaats van de scheur vaak een deuk voelbaar (delle).

Deze 2 testen zijn erg betrouwbaar en verder onderzoek is voor de diagnose niet nodig.

De behandeling

• Op de Spoedeisende hulp (SEH) of gipskamer krijgt u een gips(spalk) en eventueel een recept voor pijnstilling.
• Om zwelling tegen te gaan, moet u het been hooghouden. Het is hierbij wel belangrijk dat u genoeg blijft bewegen met uw heup, knie en tenen.

Er zijn 2 behandelmogelijkheden:

• Een niet-operatieve behandeling door middel van een gipsbehandeling.
• Een operatieve behandeling. 
  De voorkeur gaat meestal uit naar de niet-operatieve behandeling.

Behandeling met gips

Op de SEH of gipskamer krijgt u een gipsspalk in spitsstand voor 2 weken, in de eerste 2 weken mag u nog niet op het gips lopen. Als u op de SEH bent behandeld krijgt u een afspraak mee voor een controle op de traumapoli. De verdere behandeling wordt gedaan door de gipsverbandmeester. Na 6 weken krijgt u een controleafspraak bij de behandelend arts.

Na 2 weken

Tijdens dit bezoek krijgt u een afneembaar gips met uw voet in spitsstand.

• Met dit gips mag u opbouwend belasten op geleide van de klachten. U mag niet op de tenen belasten!
• U volgt het oefenschema, dit vind u verderop in de folder. Het gips mag alleen af om te oefenen. U mag oefeningen 1, 2 en 3 doen.

Na 4 weken

Tijdens dit bezoek krijgt u een afneembaar gips met uw voet in 90°. Met dit gips mag u volledig belasten zonder af te zetten met de tenen. U oefent zonder uw spalk zoals voorheen.
U mag nu oefening 1,2,3,4 en 5 doen

Na 6 weken

U komt op controle bij uw behandelend arts. Het afneembare gips gaat eraf en u mag uw eigen schoen gaan dragen. Denkt u er aan om stevige veterschoenen mee te nemen naar het ziekenhuis? Vanaf nu mag u zonder gips gaan lopen, u mag in deze fase nog niet op de tenen staan of met de tenen afzetten.

U mag nu oefening 1,2,3,4,5, en 6 doen.

De operatieve behandeling

Tijdens de afspraak op de gipskamer wordt de operatie gepland en krijgt u een (voorlopige) operatiedatum. Tot aan de operatie heeft u een gips(spalk) in spitsstand.

De operatie

Voor de operatie wordt u 1 dag opgenomen (dagbehandeling). De operatie vindt plaats onder algehele anesthesie (narcose) of onder regionale anesthesie (ruggenprik). Dit kunt u met de anesthesist bespreken.

U ligt tijdens de operatie op de buik. De chirurg maakt een snee van ongeveer 3 cm en twee sneetjes van 1cm om de gescheurde pees te herstellen. Met stevige draden wordt de kuitspier opnieuw vastgemaakt aan het hielbeen. In de spier gebeurt dit door hechtsteken. In het hielbeen worden eerst gaatjes geboord waar de draden doorheen gehaald worden. Na de operatie krijgt u een gips(spalk) in spitsstand voor 10-14 dagen.

Controle

Ongeveer 10-14 dagen na de operatie komt u terug op de gipskamer en krijgt u een brace: de Achillotrain (zie figuur 1). Ook krijgt u een dubbele hakverhoging (1 hakverhoging zit in de brace en u krijgt er een losse hakverhoging bij).
U mag vanaf nu oefening 1, 2 en 3 doen.

De voordelen van de operatieve behandeling  

• U draagt minder lang gips dan bij de niet-operatieve behandeling. In plaats van gips krijgt u 2 weken na de operatie de achillotrain.
• de kans op een terugkerende scheur ligt iets lager. (2-4% tegenover 4-10% bij de niet-operatieve behandeling)  

De nadelen van de operatieve behandeling  

• Er is narcose of een ruggenprik nodig en u wordt een dag opgenomen . 
• Bij een operatie is altijd een beperkt risico op infectie van de operatiewond aanwezig. Het infectierisico bij de gebruikte "minimaal invasieve "methode in VieCuri is beduidend kleiner dan bij de klassieke "open" methode. 
• De wondjes van het hielbeen kunnen pijnklachten veroorzaken. Dit komt door de trekkracht van de hechtdraden. De pijn gaat over als de pees genezen is en de draden opgelost zijn (er worden langzaam oplossende draden gebruikt)  

U draagt deze achillotrain in een stevige veterschoen (bij voorkeur een loop- of wandelschoen). U mag de achillotrain alleen 's nachts en met douchen afdoen. 

Met deze achillotrain mag u met volledige steun en dus zonder krukken lopen. Daarbij begint u met bijsluiten en later met kleine stappen doorstappen, zonder met kracht af te zetten op de voorvoet. Op de gipskamer kunnen ze u uitleggen hoe u dit het beste kunt doen.

Denkt u eraan stevige veterschoenen mee te nemen naar het ziekenhuis?

Na 2 weken (4 weken na de operatie) mag u het losse zooltje verplaatsen naar de gezonde voet en loopt u dus met een Achillotrain met een enkele hakverhoging (deze zit in de achillotrain). Zo loopt u nog 2 weken.
U mag nu oefening 1,2,3,4 en 5 doen.

6 weken na de operatie gaat de achillotrain uit, maar blijft u doorgaan met de oefeningen. U mag nu oefening 1,2,3,4,5, en 6 doen. U krijgt dan ook een controle afspraak bij de behandelend arts.

Vanaf 8 weken na de operatie mag u naast deze oefeningen ook weer voorzichtig beginnen met afzetten vanaf uw voorvoet.

Voordelen van de operatieve behandeling

• u mag iets sneller weer lopen zonder gips
• de kans op opnieuw scheuren van de achillespees is iets kleiner dan bij de niet-operatieve behandeling

Nadelen van de operatieve behandeling

• Er is een vorm van anesthesie nodig (narcose of ruggenprik)
• Er is een klein infectierisico zoals bij iedere operatie (bij de gebruikte "minimaal invasieve" techniek met kleine sneetjes is het infectierisico beduidend kleiner dan met de klassieke "open" operatie).
• Bij de boorgaatjes in het hielbeen (de 2 kleine sneetjes) kan in het begin een wat lastige pijn bestaan. Dit komt door de trekkracht van de hechtdraden en gaat over als de pees genezen is en de draden opgelost zijn (we gebruiken langzaam oplossende draden). 

Aanvullende informatie

Nacontrole

Na 3 maanden vindt een poliklinische nacontrole plaats bij de behandelend arts.

Sporten

Het starten van sportactiviteiten moet zeer voorzichtig en opbouwend gebeuren in overleg met de behandelend specialist.

Wedstrijdsport is meestal pas weer mogelijk na ongeveer 9 maanden.  
In sommige gevallen is het raadzaam om een fysiotherapeut te benaderen voor begeleiding.

Douchen 

Als u gips heeft moet u het gips droog houden, gebruik hiervoor een douchehoes of een plastic zak met huishoudfolie. Op het moment dat u een achillotrain of afneembaar gips heeft kunt u deze afdoen tijdens het douchen.  

Traplopen 

• trede voor trede 
• trap omhoog lopen: eerst het gezonde been en daarna het aangedane been wordt bijgezet 
• trap omlaag lopen: eerst het aangedane been en het gezonde been bijzetten. De voet van de aangedane zijde plat neerzetten 
• niet op de voorvoet of de tenen afzetten
• Vanaf 12 weken kunt u weer normaal traplopen

Overzicht behandeling en oefeningen

Oefeningen

Oefening 1

Uitgangshouding: zittend op een tafel of hoge stoel. 

Uitvoering: U moet het gips regelmatig afdoen (3-5 keer per dag) om met afhangend onderbeen in zithouding te oefenen.  

Daarbij trekt u de voet rustig omhoog totdat de voetzool horizontaal staat (dit is 90 graden t.o.v. het onderbeen en beslist niet verder!) 

Daarna ontspant u de voet weer en herhaalt u de oefening.  Doe deze oefening in totaal 10 keer.

Oefening 2

Uitgangshouding: Ga rechtop zitten op een stoel

Uitvoering: schuif uw aangedane been over de vloer door uw knie te buigen. Houd dit vast. 

Strek uw been hierna weer zo ver mogelijk uit, en beweeg weer terug. U kunt eventueel een handdoek onder uw voet leggen om het schuiven makkelijker te maken. Beweeg uw enkel niet verder dan 90 graden.

Doe deze oefening in totaal 10 keer.

Oefening 3

Uitgangshouding: Ga met uw benen gestrekt zitten.

Houd uw knieën recht, richt uw tenen zo ver mogelijk naar beneden 

Uitvoering: Wijs vervolgens uw tenen zo ver als u kunt omhoog, en keer terug naar de neutrale stand. Uw knieën blijven tijdens deze oefening gestrekt. 

Beweeg uw voet niet voorbij de 90 graden. 

Doe deze oefening in totaal 10 keer.

Oefening 4

Uitgangshouding: Ga rechtop op de grond zitten met uw benen voor u en met de bal van uw voet plat tegen een muur. Houd uw knieën gebogen, en steun eventueel met uw armen.

Uitvoering: duw uw tenen tegen de muur alsof u van de muur af probeert te komen. 

Breng de kracht van uw tenen in evenwicht door ze door uw armen te fixeren om te voorkomen dat u van de muur wegglijdt.

Doe deze oefening in totaal 10 keer.

Oefening 5

Uitgangshouding: Ga rechtop op de grond zitten met uw benen gestrekt voor u en uw voetzolen plat tegen een muur.

Uitvoering: Houd uw knieën recht, duw uw tenen tegen de muur alsof u probeert uw hielen op te tillen. 

Breng de kracht van uw tenen in evenwicht door uw armen te fixeren op de grond om te voorkomen dat u van de muur wegglijdt. Houd deze positie vast. 

Doe deze oefening in totaal 10 keer.

Oefening 6

Uitgangshouding: Zit rechtop op een stoel

Uitvoering: probeer uw knieën omhoog te bewegen vanuit uw tenen. Beweeg daarna weer terug tot uw voeten plat op de grond staan. Herhaal deze beweging.

Doe deze oefening in totaal 10 keer.