Verroer je

Mijn oog viel op de beweegkaart. Die lag roerloos op een tafeltje bij de patiënt aan het bed. Wat zou dat nu zijn? Het blijkt een advies te zijn aan de opgenomen patiënt om vooral van dat bed af te komen. Kennelijk hebben veel, zo niet alle patiënten veel te veel ligvlees. En hebben als parallel, kantoormensen veel te veel zitvlees. Maar dat even terzijde. Het fenomeen van teveel liggen wordt ook wel pyjamaverlammingsverschijnsel genoemd.

De afdeling klinische fysiotherapie, in het bijzonder Ruud Franssen, Milou Geerlings, Mirande de Rijk en Simone Steegh, wil van VieCuri een heus beweegziekenhuis maken (www.viecuri.nl/bewegen). Bewegen moet de norm worden. Want veranderen van plaats, stand of houding voorkomt negatieve gevolgen, zowel geestelijk als lichamelijk. Een patiënt is er enorm mee gebaat als hij voldoende beweegt en op zijn gewicht let. Dat voordeel geldt vóór, tijdens en na de operatie of ziekenhuisopname.

Wat kan een ziekenhuis doen om de patiënt even de benen te laten strekken? Nou, zoveel mogelijk prikkelen om van de kamer af te komen, de gang op te gaan, de ziekenhuishal te verkennen en weer terug te keren tot het eigen bed. En dat verhaal staat fraai uitgelegd met tekst en plaat op de beweegkaart. De afdeling chirurgie fungeert als pilot. Patiënten zijn enthousiast. Verdere uitrol gebeurt de komende tijd in het hele ziekenhuis.

De beweegkaart is een vorm van secundaire preventie. Een mooi voorbeeld van hoe je patiënten kunt informeren, attenderen en motiveren tot meer beweging. Zo zijn er ook voorbeelden van primaire preventie. Dat de provincie Limburg de ongezondste is van alle provincies, is genoegzaam bekend. Onze regio tot de gezondste maken is een heuse tour de force. En toch gaan we het proberen. Samen met de eerste lijn en andere partners in de omgeving.

Mijn oog viel deze week ook nog op iets anders. En dat is de term ‘bedzitters’. Enig idee wie daarmee worden bedoeld? Nou ja, het woord is als zodanig niet gemunt. Met ‘bedzitter’ wordt een type dokter aangeduid, dat in het digitale tijdperk bijna niet meer voorkomt. U kent hem toch nog wel: de dokter die eventjes op de rand van het bed van de patiënt ging zitten om een praatje te maken.

Vroeger was deze vorm van patiëntencontact heel gewoon. Maar ja, toen lagen patiënten met gemak een week of drie in het ziekenhuis. Dit verschijnsel komt nu minder voor. Er zijn ook veel meer patiënten. Alles moet geregistreerd en vooral vlugger. Voeg daar nog de technologische innovatie aan toe. Tegenwoordig geeft de dokter op een andere manier invulling aan de arts-patiëntenrelatie. En zijn er buiten de verpleegkundigen ook nog vrijwilligers die zich bezighouden met de patiënt.

Eén lichtpuntje is er in het huidige tijdsgewricht wel. De patiënt ofwel ‘bedligger’ loopt minder het risico op pyjamaverlammingsverschijnselen, omdat de dokter als bedzitter goeddeels is verdwenen. Maar het allergrootste lichtpunt is de patiënt zelf die zich willens en wetens wil verroeren voor zijn eigen bestwil.

Drs. Marion Titselaar, MSc programmamanager oncologie