Neem je gesprek bij de dokter op!

Professionals en patiënten van VieCuri belichten actuele oncologische onderwerpen door middel van een blog. Dit blog is geschreven door Yes van de Wouw, internist-oncoloog bij VieCuri.

Afgelopen week kwam het advies van minister Schippers via verschillende media tot ons: ‘Neem het gesprek bij de dokter op!’. Gelukkig komt er dus ook wel eens goed nieuws uit Den Haag.

Uit vele onderzoeken is naar voren gekomen dat patiënten en hun naasten weinig onthouden van wat er in een informatiegesprek met een arts of een verpleegkundige wordt verteld. Dit heeft meerdere oorzaken. Ten eerste ben je als patiënt vaak erg gespannen, zeker als het om een ernstige ziekte gaat. Verder kan informatie die binnenkomt direct tot bepaalde gedachtes leiden, waardoor je de informatie die daar achteraankomt niet hoort. Helaas kan het ook zijn dat de arts vanuit zijn of haar gedachtewereld de informatie geeft en daardoor voorbij gaat aan het kennisniveau of belevingswereld van de patiënt. Of erger nog, woorden gebruikt die voor patiënten niet te begrijpen zijn.

Nog steeds niet 100%

Aan de informatieoverdracht is de laatste tien jaar ontzettend veel verbeterd. Artsen worden tijdens de opleiding al getraind in gesprekstechnieken. In het ziekenhuis legt een verpleegkundige vaak in tweede instantie (na een gesprek met de specialist) alles nog eens uit. Alle informatie wordt ook nog eens op schrift meegegeven of is online terug te vinden. Zoals in VieCuri met zorgbegeleidingsprogramma Care Companion. Helaas voorkom je daarmee nog steeds niet dat patiënten en familie de specifiek op hun toegespitste informatie van de arts niet 100% binnenkrijgen.

Gesprek opnemen

Het opnemen van een gesprek is daarvoor wel een oplossing. Bijna iedere patiënt (of naaste) heeft wel een mobiele telefoon of een iPad met opnamefunctie. Sommige patiënten vroegen aan mij of ze het gesprek mochten opnemen. Dat vond ik zo’n goed idee dat ik dat advies nu ook zelf aan patiënten geef. Met name bij het eerste gesprek.

Voorbeeld uit de praktijk

Van de week kwam er een patiënt en haar echtgenoot terug op mijn spreekuur. Zij namen het gesprek weer op en waren heel blij geweest met dat advies. Zij hadden mijn gesprek samen teruggeluisterd en daardoor alle informatie heel goed begrepen. Eerder hadden ze dit bij een andere specialist niet gedaan. Achteraf hadden ze er spijt van, omdat toch een aantal zaken was ontglipt.

10 tips

Natuurlijk is alleen het opnemen van een gesprek geen garantie voor goede communicatie. Goed blijven luisteren naar patiënten is en blijft de belangrijkste voorwaarde voor een goed gesprek. Wij proberen ons steeds verder te verbeteren en vragen daarom dan ook om verbeterpunten of tips. De patiëntvertegenwoordigers in ons ziekenhuis hebben tijdens een oncologieconferentie op 20 februari jongstleden een hele mooie presentatie gegeven met daarin tien tips voor artsen en verpleegkundigen. Waardevolle tips voor behandelaren!

• Bespreek de mogelijk- & onmogelijkheden eerlijk en open met betrekking tot operaties / vervolgtraject / behandelingen / kwaliteit van leven in Jip & Janneke-taal.
• Laat de patiënt de boodschap samenvatten om te horen of hij/zij het begrepen heeft.
• Voer gesprekken met patiënten altijd op basis van gelijkwaardigheid.
• Voer het gesprek met de patiënt en de naasten niet met het computerscherm.
• Geef de patiënt het gevoel dat hij/zij er niet alleen voor staat.
• Bij een slechtnieuwsgesprek de tijd en rust nemen om te praten en vragen te kunnen beantwoorden eventueel met opvolging van de verpleegkundige.
• Bied verschillende soorten zorg aan zoals psychosociale, nazorg, lotgenotencontact, patiëntenverenigingen, etc.
• Laat de keuze aan de patiënt voor een second opinion.
• Onderzoeken dicht op elkaar plannen, uitslagen zo snel mogelijk overbrengen, inclusief een snelle terugkoppeling naar de huisarts.
• Maak gebruik van patiëntvertegenwoordigers, focusgroepgesprekken en communiceer naar de patiënten en oud-patiënten over wat goed gaat /  verbeterd is, etc.
• Als elfde tip voor de patiënt wil ik daar zelf dan nog aan toe voegen: vraag aan je arts of je het gesprek mag opnemen!

Yes van de Wouw is sinds 2006 internist-oncoloog in VieCuri Medisch Centrum. Haar aandachtsgebied is medicamenteuze behandeling van de meest voorkomende kankersoorten zoals borstkanker, darmkanker, prostaatkanker, blaas- en nierkanker en eierstokkanker. Daarnaast is zij voorzitter van de Oncologie Beleidscommissie in VieCuri.
 

Lees meer tips voor in de spreekkamer.

Op de hoogte blijven van nieuwe blogs?

Meld u aan voor een e-mail alert!

Aanmelden