Chemotherapie minder vaak nodig

Professionals en patiënten van VieCuri belichten actuele oncologische onderwerpen door middel van een blog. Dit blog is geschreven door Philo Werner, internist-oncoloog bij VieCuri.

In Nederland krijgt 1 op de 9 vrouwen borstkanker. Het is doodsoorzaak 1 voor vrouwen in de leeftijd van 30-59 jaar. Deze week was er veel in het nieuws over chemotherapie bij patiënten met borstkanker. Er zouden veel patiënten onnodig chemotherapie hebben gekregen. In dit blog reageert Philo Werner, internist-oncoloog van VieCuri, op de nieuwsberichten.

Niet alle borstkankers zijn even agressief. Op basis van de tumorgrootte en het aantal aangetaste lymfeklieren in de oksel wordt het risico op uitzaaiingen ingeschat. Als het risico groot wordt geacht, adviseren we de patiënt om na de operatie waarbij de tumor wordt verwijderd nog een aanvullende chemotherapie te ondergaan. We gaan er dan vanuit dat de bijwerkingen van een chemokuur opwegen tegen de winst op verbetering van de levensverwachting. Daarnaast wordt er gekeken naar specifieke kenmerken van de tumorcel, zoals hormoongevoeligheid of de aanwezigheid van een bepaald eiwit dat borstkankers agressiever maakt (HER2 receptor). Op basis hiervan wordt een behandelplan gemaakt.

Hormoongevoelige tumor

Het is dus afhankelijk van de tumor of een aanvullende behandeling met chemotherapie wordt geadviseerd. Bij tumoren die hormoongevoelig zijn is de meerwaarde van chemotherapie beperkt. Hiervoor bestaat al een andere belangrijke behandelmogelijkheid: hormoontherapie. Ook binnen deze groep zijn er tumoren die zich meer of minder agressief gedragen. Chemotherapie kan veilig achterwegen worden gelaten als het niets extra’s toevoegt aan de hormoontherapie, dus bij minder agressieve tumoren.

MammaPrint

We moeten vooraf onderscheid maken of het een agressieve of niet-agressieve tumor betreft. Dit kunnen doen we met de zogenaamde MammaPrint. Deze test meet de activiteit van 70 genen in het tumorweefsel. Indien deze genen in grote mate aanwezig zijn dan heb je te maken met een agressieve tumor. Het risico op uitzaaiingen in de toekomst is daardoor groot en een behandeling met chemotherapie kan dan zinvol zijn.

In VieCuri

Ook in VieCuri hebben we de afgelopen jaren gebruik gemaakt van de MammaPrint. Als er getwijfeld werd over de zinvolheid van een behandeling met chemotherapie naast de hormoontherapie werd deze test ingezet. Deze patiënten hadden kleine tumoren zonder uitzaaiingen in de lymfeklieren in de oksel. In 2015 werd de MammaPrint bij 23 patiënten uitgevoerd in VieCuri. Bij 15 patiënten (65%) kon op basis van de test afgezien worden van chemotherapie.

Nieuws

Deze week publiceerden verschillende mediakanalen dat duizenden patiënten onnodig chemotherapie hebben gekregen. Het onderzoek was uitgevoerd met bijna 7000 borstkanker patiënten. Alle patiënten hebben een risico inschatting gehad op basis van de MammaPrint en de standaard tumorkenmerken (grootte, kwaadaardigheid en aangetaste klieren).

De helft van de patiënten die op basis van de standaardmethode als hoog-risico werden ingeschat en bij de Mammaprint als laag-risico, werden behandeld met chemotherapie. De uiteindelijke 5 jaar overleving was even goed: 95%.

Het lijkt dus dat ook bij patiënten met een mindere gunstige uitgangssituatie de MammaPrint kan worden ingezet. Hiermee bedoelen we patiënten met grotere tumoren en aangetaste lymfeklieren (lowerThan 5 cm en lowerThan 3 aangetaste klieren). Dit zijn de patiënten waarbij je op basis van de 'oude' criteria zeker chemotherapie zou overwegen. Volgens de onderzoekers zou je bij deze patiëntencategorie met een lang-risico uitslag van de MammaPrint een zware chemotherapie achterwege kunnen laten.

De MammaPrint is momenteel alleen betrouwbaar voor hormoongevoelige borstkankers, dit betreft ongeveer 80% van alle borstkankers.

Philo Werner werkt sinds 2008 in VieCuri Medisch Centrum als medisch oncoloog. Haar aandachtsgebied is medicamenteuze behandeling van de meest voorkomende kankersoorten zoals borstkanker, darmkanker, prostaatkanker, blaas- en nierkanker en eierstokkanker. Daarnaast heeft ze als aandachtsgebied palliatieve zorg; de zorg voor patiënten die niet meer kunnen genezen.

Op de hoogte blijven van nieuwe blogs?

Meld u aan voor een e-mail alert!

Aanmelden