Nieuwe therapie melanoom mogelijk ook veelbelovend bij andere tumoren

VieCuri Medisch Centrum belicht actuele oncologische onderwerpen door middel van een blog. Dit is een blog van internist-oncoloog Philo Werner.

Op dinsdag 2 juni publiceerde Dagblad De Limburger een artikel over een belangrijke stap in de bestrijding van kanker. Onderwerp van het artikel is de veelbelovende resultaten van een nieuwe immuuntherapie. Dit betreffende onderzoek ging specifiek in op melanomen, maar mogelijk is deze therapie ook veelbelovend bij andere kankersoorten. In dit blog licht ik het onderzoek verder toe.

Melanoom

Het artikel in Dagblad De Limburger gaat in op een onderzoek dat is verricht bij patiënten die behandeld werden voor een uitgezaaid melanoom (kwaadaardige moedervlek). Een klein melanoom is doorgaans goed te behandelen, maar als ze uitzaaien naar andere organen dan was er tot voor kort geen goede behandeling mogelijk. Chemotherapie had nauwelijks effect. Maar nu is er in een nieuw onderzoek gebleken dat immuuntherapie bij een geselecteerde groep patiënten met specifieke tumorkenmerken leidt tot een spectaculaire respons.

Onderzoek

In totaal werden 945 patiënten behandeld met Nivolumab of Ipilumumab, of de combinatie van beide middelen. Beide middelen hebben een gunstige invloed op het immuunsysteem. Ze zorgen ervoor dat kankercellen beter herkend worden en zo kunnen worden vernietigd.

De tijd totdat de tumoren weer gingen groeien, was duidelijk langer bij de combinatietherapie. Dit was 11 maanden bij de combinatietherapie versus 6,7 bij behandeling met Nivolumab en 2,9 maanden bij Ipilumumab. Bij 58% van de patiënten sloeg de kuur aan: tumoren stopten met groeien of werden kleiner. Bij ruim 10% van de patiënten waren de uitzaaiingen volledig verdwenen. Een enorme verbetering ten opzichte van chemotherapie die tot enkele jaren geleden de enige behandeloptie was (responskans 10%, geen levensverlenging). Overigens is dit niet zonder bijwerkingen. Meest genoemd waren diarree, vermoeidheid en jeuk, wat ertoe leidde dat 40% van de patiënten ophield met de combinatietherapie vanwege de bijwerkingen.

Actuele situatie

Momenteel wordt de bovengenoemde therapie alleen gegeven bij een uitgezaaide melanoom met specifieke tumorkenmerken. In studieverband kijkt men naar het effect van deze behandeling bij andere carcinomen, bijvoorbeeld longkanker.* De behandeling van het melanoom wordt toegepast in een beperkt aantal behandelcentra. Vanuit VieCuri verwijzen wij patiënten naar het Maastricht Universitair Medisch Centrum (MUMC).

Conclusie

Mijn conclusie is dat dit een veelbelovende therapie is voor patiënten met een uitgezaaid melanoom en mogelijk een nieuw concept voor de behandeling van andere kankersoorten. Helaas is de therapie momenteel nog erg duur, 100.000 euro per jaar. Mocht deze behandeling dus ook effectief zijn bij tumorgroepen die veel voorkomen, bijvoorbeeld borst of darmkanker, dan zal de prijs omlaag moeten.

* Aanvulling internist oncoloog Yes van de Wouw, 12 juni 2015
Uit zeer recent onderzoek blijkt dat deze immuuntherapie niet alleen bij melanoom, maar ook bij longkanker een positief resultaat bewerkstelligt. Veelbelovende resultaten zijn er ook bij andere carcinomen, bijvoorbeeld borst- en prostaatkanker, maar het definitieve bewijs moet daar nog van komen. Omdat de financiering nog niet geregeld is in Nederland, kan het vooralsnog via een zogenaamd compassionate use programma worden verkregen. Dan stelt de firma het middel gratis tot beschikking, tot de financiering is geregeld. 

Philo Werner werkt sinds 2008 in VieCuri Medisch Centrum als medisch oncoloog. Haar aandachtsgebied is medicamenteuze behandeling van de meest voorkomende kankersoorten zoals borstkanker, darmkanker, prostaatkanker, blaas- en nierkanker en eierstokkanker. Daarnaast heeft ze als aandachtsgebied palliatieve zorg; de zorg voor patiënten die niet meer kunnen genezen.

Yes van de Wouw is sinds 2006 internist-oncoloog in VieCuri Medisch Centrum. Haar aandachtsgebied is medicamenteuze behandeling van de meest voorkomende kankersoorten zoals borstkanker, darmkanker, prostaatkanker, blaas- en nierkanker en eierstokkanker. Daarnaast is zij voorzitter van de Oncologie Beleidscommissie in VieCuri.

Bronnen

1. Dagblad de Limburger: Nieuwe serieuze stap in kankerbestrijding. 2 juni 2015.
2. Algemeen Dagblad: Artsen lyrisch over doorbraak tegen huidkanker, 3 juni 2015.
3. Larkin et al (2015). Combined Nivolumab and Ipilumumab or Monotherapie in Untreated Melona. New Engeland Journal of Medicine, mei 2015.

Op de hoogte blijven van nieuwe blogs?

Meld u aan voor een e-mail alert!

Aanmelden