Leefstijl en borstkanker

VieCuri Medisch Centrum start met het belichten van actuele oncologische onderwerpen door middel van een blog. Dit blog, van chirurg-oncoloog Paul Nijhuis, is het eerste uit de reeks.

Borstkanker is de meest voorkomende kankersoort in Nederland. Leefstijlfactoren zoals gewicht en beweging kunnen van invloed zijn op de ontwikkeling van borstkanker. Dit is het onderwerp van het artikel van 21 januari op de website van Telegraaf Gezondheid, met als titel “Minder risico op borstkanker door dieet en beweging”. Dit artikel is gebaseerd op de studie van Willemijn van Gemert die op 22 januari in UMC Utrecht promoveerde [1]. In deze blog reageer ik op dit artikel en geef ik een inkijk in andere leefstijlfactoren die van invloed zijn op (borst)kanker.

In haar promotie-onderzoek stelt Willemijn van Gemert dat ongeveer een kwart van alle optredende borstkankergevallen na de overgang toe te schrijven zijn aan leefstijl zoals overgewicht, weinig lichamelijke beweging, roken, overmatig alcohol gebruik en weinig vezels in de voeding. Al deze factoren zijn veelvuldig aangetoond als risicoverhogend op het krijgen van een aantal vormen van kanker waaronder borstkanker. Let wel; het gaat hierbij om een vierde deel van de mensen die borstkanker krijgen. Helaas zijn er nog veel risicofactoren voor borstkanker niet beïnvloedbaar.

Overgang en overgewicht

In haar studie onderzocht Van Gemert 243 gezonde vrouwen in de overgang met overgewicht. Je hebt overgewicht als je BMI hoger is dan 25 . BMI is je body mass index, oftewel je gewicht (in kg) gedeeld door kwadraat van de lengte (in meter).

Vetgehalte omlaag brengen

De vrouwen in de studie kregen: 1) een streng, energie-arm dieet gedurende 16 weken, óf 2) gingen 4 uur sporten per week in combinatie met een minder streng dieet, óf 3) veranderden niets aan hun dieet en beweging. Het doel van de studie was om na te gaan op welke manier het vetgehalte het meest omlaag werd gebracht, vanwege het effect hiervan op geslachtshormonen en andere factoren in het bloed die samenhangen met een hogere kans op borstkanker.

Dieet en sporten

In deze studie bleek dat de combinatie van bewegen en een licht dieet het meest effectief was om zowel het gewicht, het vetgehalte, als de concentratie geslachtshormonen te verlagen. Deze conclusie wordt ondersteund door andere internationale studies waarin vrouwen met overgewicht in de overgang wordt geadviseerd te gaan bewegen, bijvoorbeeld meer dan 7 uur per week flink wandelen [3], en met een (licht) dieet hun overgewicht aan te pakken om de kans op (onder andere) borstkanker te verminderen.

Roken en drinken

Andere leefstijl gerelateerde risicofactoren, naast overgewicht en weinig lichamelijke beweging zijn roken en alcohol drinken. Zo draagt roken bij aan wel 21% van alle kankers wereldwijd en alcohol aan ongeveer 5%. Als je borstkanker krijgt en je rookt gewoon door heb je zelfs 40% meer kans om de borstkanker weer terug te krijgen na de behandeling, vergeleken met vrouwen die stoppen. Ook heb je 60% meer kans om aan die borstkanker te overlijden en zelfs tweemaal zoveel kans om te sterven aan andere ziektes dan borstkanker [2,4].

Preventie

Helaas wordt heden ten dage in de spreekkamers van de meeste mammapoli’s nog te weinig aandacht besteed aan dergelijke (preventieve) maatregelen. Het is lastig patiënten aan te spreken op een mogelijk onverantwoorde leefstijl, ondanks het feit dat er bewijzen zijn dat het belang hiervan heel groot is. Ook al wordt de behandeling van borstkanker steeds beter, preventie blijft natuurlijk belangrijker.

Paul Nijhuis is chirurg-oncoloog in VieCuri Medisch Centrum. Zijn aandachtsgebieden zijn oncologische chirurgie, chirurgie bij borstkanker en algemene (laparoscopische) chirurgie. Deze blog is de eerste uit een reeks van blogs over oncologie in de actualiteit.

Bronnen

1. Van Gemert, W.A.M. (2015) . Exercise, weight loss and biomarkers for breast cancer risk (Niet gepubliceerd proefschrift), Universiteit Utrecht, Utrecht.
2. Izano et al (2015). Smoking and mortality after breast cancer diagnosis.: the health and functioning in women study. Cancer Med. 2014, dec.
3. Rosenberg L, et al (2010). A prospective study of physical activity and breast cancer incidence in African-American women. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2010; 23, 2522-31.
4. Pierce JP et al (2014). Lifetime cigarette smoking and breast cancer prognosis in the after breast cancer pooling project. J Natl Cancer Inst 2014; 106.

Op de hoogte blijven van nieuwe blogs?

Meld u aan voor een e-mail alert!

Aanmelden